10+ NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO QUẢN LÝ CẦN CÓ CHO MỌI NHÀ QUẢN TRỊ

Năng lực lãnh đạo quản lý đóng vai trò then chốt trong sự thành công của mỗi nhà quản trị. Bài viết này sẽ giới thiệu 10+ năng lực cần thiết giúp lãnh đạo quản lý hiệu quả, từ khả năng ra quyết định đến xây dựng đội ngũ vững mạnh. Cùng Tony Dzung tìm hiểu để nâng cao khả năng lãnh đạo và thúc đẩy doanh nghiệp phát triển bền vững.

1. Năng lực lãnh đạo quản lý là gì?

Năng lực lãnh đạo quản lý là sự kết hợp giữa các kỹ năng và phẩm chất cần thiết để điều hành, chỉ đạo và phát triển một tổ chức hoặc nhóm. Nó bao gồm khả năng lãnh đạo đội ngũ, đưa ra các quyết định chiến lược và quản lý các nguồn lực để đạt được mục tiêu của tổ chức. Năng lực này không chỉ liên quan đến việc chỉ huy và hướng dẫn mà còn bao gồm việc quản lý công việc, thời gian, tài nguyên và con người một cách hiệu quả.

Một nhà lãnh đạo quản lý giỏi cần phải có khả năng phân tích, đánh giá tình huống, quyết định chiến lược, giao tiếp hiệu quả và duy trì sự hợp tác trong đội ngũ. Đồng thời, họ cũng cần có khả năng phát triển nhân viên, tạo động lực, giải quyết vấn đề và thích nghi với thay đổi để đảm bảo sự phát triển lâu dài của doanh nghiệp.

2. Tại sao năng lực lãnh đạo quản lý lại quan trọng?

Năng lực lãnh đạo quản lý không chỉ giúp nhà lãnh đạo định hướng và phát triển doanh nghiệp mà còn đảm bảo mọi hoạt động diễn ra suôn sẻ, đạt được hiệu quả tối ưu. Cùng với đó, nó cũng giúp tạo ra môi trường làm việc tích cực, duy trì động lực cho nhân viên và xây dựng nền tảng vững chắc cho sự phát triển bền vững.

• Định hướng chiến lược rõ ràng: Nhà lãnh đạo có năng lực quản lý giúp định hình chiến lược phát triển lâu dài của doanh nghiệp, hướng đến mục tiêu chung và đưa ra các quyết định phù hợp với thị trường và môi trường kinh doanh.
• Tăng hiệu quả công việc và năng suất: Khi lãnh đạo quản lý tốt, công việc được phân bổ hợp lý, các tài nguyên được sử dụng tối ưu, và các quy trình hoạt động trong tổ chức trở nên hiệu quả hơn. Điều này giúp giảm thiểu sự lãng phí và tăng năng suất công việc của đội ngũ.
• Tạo động lực cho nhân viên: Năng lực lãnh đạo quản lý tốt giúp tạo ra môi trường làm việc tích cực, khuyến khích sự sáng tạo và hợp tác giữa các nhân viên. Lãnh đạo có khả năng truyền cảm hứng và động viên nhân viên, giúp họ đạt được mục tiêu và phát triển nghề nghiệp.
• Xử lý tình huống khủng hoảng hiệu quả: Khi gặp phải những tình huống khủng hoảng hay biến động thị trường, lãnh đạo có năng lực quản lý có thể đưa ra quyết định kịp thời và đúng đắn, giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn mà không bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
• Đảm bảo sự phát triển bền vững: Năng lực lãnh đạo quản lý giúp duy trì sự ổn định trong tổ chức và tạo dựng các chiến lược phát triển dài hạn, giúp doanh nghiệp thích ứng với thay đổi và phát triển bền vững theo thời gian.

Khi doanh nghiệp mở rộng, khối lượng công việc tăng lên và các yếu tố quản lý trở nên phức tạp hơn. Nếu lãnh đạo không có đủ năng lực quản lý, doanh nghiệp dễ gặp phải tình trạng mất kiểm soát, dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng như:

• Mất sự kết nối giữa các bộ phận: Khi lãnh đạo không đủ khả năng phân chia công việc và tài nguyên hợp lý, các bộ phận trong doanh nghiệp có thể hoạt động không đồng bộ, gây ra sự chậm trễ trong quy trình và giảm hiệu quả công việc.
• Mất cân bằng trong việc quản lý tài nguyên: Với việc mở rộng quy mô, nếu lãnh đạo không có đủ năng lực để phân bổ tài nguyên hợp lý, doanh nghiệp sẽ gặp phải tình trạng thiếu hụt hoặc lãng phí nguồn lực, từ đó làm giảm hiệu quả và khả năng phát triển.
• Khó khăn trong việc duy trì văn hóa doanh nghiệp: Khi lãnh đạo không có năng lực quản lý tốt, việc duy trì văn hóa doanh nghiệp và động lực cho nhân viên sẽ trở nên khó khăn hơn. Nhân viên có thể cảm thấy thiếu sự chỉ dẫn, sự hỗ trợ và không có động lực để cống hiến cho công ty.
• Khả năng ra quyết định không chính xác: Một lãnh đạo thiếu năng lực quản lý có thể gặp khó khăn trong việc đưa ra quyết định chiến lược trong quá trình mở rộng. Điều này dẫn đến những sai lầm trong việc mở rộng thị trường, phát triển sản phẩm hay lựa chọn đối tác, gây thiệt hại cho doanh nghiệp.
• Khủng hoảng không được xử lý kịp thời: Khi không có đủ năng lực quản lý, nhà lãnh đạo sẽ không thể ứng phó kịp thời với các khủng hoảng hay vấn đề phát sinh, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển và uy tín của doanh nghiệp.

3. Những yếu tố cấu thành năng lực lãnh đạo quản lý hiệu quả

Để trở thành một nhà lãnh đạo quản lý hiệu quả, một cá nhân không chỉ cần có phẩm chất và kỹ năng lãnh đạo mà còn phải sở hữu những yếu tố cấu thành quan trọng sau. Những yếu tố này giúp nhà lãnh đạo điều hành tổ chức một cách tối ưu, đạt được mục tiêu dài hạn và duy trì sự ổn định trong quá trình phát triển.

3.1. Tầm nhìn chiến lược

Tầm nhìn chiến lược là khả năng xác định và truyền đạt mục tiêu dài hạn cho đội ngũ, giúp họ hiểu được hướng đi và lý do tại sao những mục tiêu này lại quan trọng. Một lãnh đạo với tầm nhìn chiến lược rõ ràng sẽ không chỉ đưa ra quyết định dựa trên lợi ích ngắn hạn mà còn có khả năng nhìn xa và phát triển kế hoạch bền vững cho doanh nghiệp.

Ví dụ: Một giám đốc điều hành của công ty công nghệ có thể nhìn thấy xu hướng phát triển của trí tuệ nhân tạo trong 5-10 năm tới và bắt đầu đầu tư vào nghiên cứu và phát triển các giải pháp AI ngay từ bây giờ, giúp công ty nắm bắt thị trường trong tương lai.

Tầm nhìn chiến lược không chỉ giúp lãnh đạo dẫn dắt đội ngũ đi đúng hướng mà còn tạo động lực cho nhân viên, khiến họ cảm thấy mình là một phần của mục tiêu lớn hơn, từ đó gia tăng sự gắn kết và cam kết với tổ chức.

3.2. Khả năng ra quyết định

Khả năng ra quyết định là một trong những yếu tố quan trọng nhất của năng lực lãnh đạo quản lý. Lãnh đạo cần phải đưa ra quyết định kịp thời, chính xác và có tính chiến lược trong những tình huống khó khăn và đầy rủi ro. 

Quyết định không chỉ dựa vào cảm tính mà phải được hỗ trợ bởi các phân tích dữ liệu, thông tin và các yếu tố tác động từ bên ngoài. Khả năng ra quyết định của lãnh đạo sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến sự ổn định và sự phát triển của tổ chức, giúp doanh nghiệp vượt qua các thách thức và tận dụng các cơ hội mới.

3.3. Kỹ năng giao tiếp

Kỹ năng giao tiếp đóng vai trò vô cùng quan trọng trong lãnh đạo và quản lý. Nhà lãnh đạo cần phải giao tiếp rõ ràng, mạch lạc và hiệu quả với các thành viên trong tổ chức. Việc truyền đạt thông tin chính xác, đầy đủ giúp xây dựng sự đồng thuận trong nhóm, tăng cường sự hiểu biết và hỗ trợ nhau giữa các bộ phận.

Kỹ năng giao tiếp không chỉ là việc truyền đạt thông tin mà còn bao gồm khả năng lắng nghe và phản hồi một cách tích cực, từ đó tạo ra một môi trường làm việc cởi mở và hiệu quả.

Ví dụ: Một giám đốc dự án khi triển khai một sáng kiến mới sẽ cần phải truyền đạt mục tiêu, kế hoạch hành động và kỳ vọng rõ ràng cho từng bộ phận, từ đó tạo ra sự phối hợp nhịp nhàng và giảm thiểu sai sót trong quá trình thực hiện.

3.4. Quản lý thời gian và tài nguyên

Quản lý thời gian và tài nguyên là khả năng sắp xếp và phân bổ các nguồn lực của doanh nghiệp một cách hợp lý để đạt được hiệu quả cao nhất. Lãnh đạo quản lý tốt sẽ biết cách ưu tiên công việc quan trọng, phân bổ nguồn lực một cách tối ưu và tránh lãng phí thời gian, tiền bạc và nhân lực.

Ví dụ: Trong một dự án lớn, nhà quản lý cần phải xác định những công việc cần làm trước, phân bổ nguồn lực (nhân sự, tài chính) hợp lý và đảm bảo rằng mọi hoạt động được thực hiện đúng tiến độ.

Lãnh đạo với khả năng quản lý thời gian và tài nguyên sẽ giúp tổ chức duy trì sự linh hoạt và hiệu quả, tránh tình trạng làm việc kém hiệu quả hoặc bị tắc nghẽn vì thiếu hụt tài nguyên.

4. Các năng lực lãnh đạo quản lý cần có của nhà quản trị

Để điều hành doanh nghiệp hiệu quả trong bối cảnh thị trường biến động không ngừng, một nhà quản trị không chỉ cần có kiến thức chuyên môn mà còn phải sở hữu đầy đủ các năng lực lãnh đạo quản lý toàn diện. Những năng lực này không đơn thuần là khả năng chỉ đạo hay kiểm soát công việc, mà còn là tổ hợp của tư duy chiến lược, kỹ năng con người, khả năng quản lý và ứng biến linh hoạt.

4.1. Năng lực ra quyết định chiến lược

Đây là năng lực cốt lõi đầu tiên mà mọi nhà lãnh đạo cần có. Việc ra quyết định chiến lược không chỉ đơn thuần là chọn một phương án trong nhiều lựa chọn, mà là khả năng nhìn xa trông rộng, phân tích xu hướng, đánh giá rủi ro và dự đoán được tác động lâu dài đến tổ chức. Một quyết định đúng thời điểm có thể đưa doanh nghiệp bứt phá, trong khi một quyết định sai lầm có thể khiến cả hệ thống lao dốc.

Ví dụ: Trong thời điểm chuyển đổi số, một CEO có năng lực chiến lược sẽ biết chọn đúng thời điểm đầu tư vào công nghệ AI, thay vì tiếp tục duy trì mô hình truyền thống không còn phù hợp với thị trường.

4.2. Năng lực giao tiếp và truyền cảm hứng

Lãnh đạo giỏi không phải là người chỉ biết nói, mà là người biết truyền cảm hứng và tạo sự kết nối. Giao tiếp không chỉ giúp chia sẻ thông tin mà còn là công cụ giúp xây dựng niềm tin, tạo sự đồng thuận và động lực cho đội ngũ.

Bên cạnh đó, truyền cảm hứng là khả năng tạo ra năng lượng tích cực, khiến người khác sẵn sàng hành động vì mục tiêu chung. Một nhà quản trị có kỹ năng này sẽ giúp nhân viên cảm thấy gắn bó, chủ động và sẵn lòng vượt qua thách thức.

4.3. Năng lực quản lý và phân bổ tài nguyên hiệu quả

Tài nguyên trong doanh nghiệp không chỉ là tiền bạc mà còn bao gồm thời gian, con người, công cụ và dữ liệu. Nhà lãnh đạo có năng lực này sẽ biết cách quản trị nguồn nhân lực, phân bổ đúng người – đúng việc – đúng thời điểm, từ đó tối ưu hoá hiệu suất và giảm thiểu lãng phí.

Quản lý tài nguyên hiệu quả còn thể hiện ở khả năng ưu tiên công việc, tổ chức quy trình hợp lý và sử dụng ngân sách một cách thông minh.

4.4. Năng lực giải quyết vấn đề và xử lý khủng hoảng

Trong môi trường kinh doanh đầy biến động, vấn đề là điều không thể tránh khỏi. Từ mâu thuẫn nội bộ, sai sót trong vận hành cho đến việc xử lý khủng hoảng truyền thông – tất cả đều đòi hỏi nhà quản trị phải giữ được sự bình tĩnh, phân tích thấu đáo và hành động quyết đoán.

Một nhà lãnh đạo có năng lực giải quyết vấn đề giỏi sẽ không bị động trước tình huống, mà chủ động nhận diện nguyên nhân, thu thập thông tin, lắng nghe các bên liên quan và đưa ra phương án hành động kịp thời, chính xác.

4.5. Năng lực phát triển đội ngũ và xây dựng văn hóa doanh nghiệp

Doanh nghiệp không thể phát triển bền vững nếu không xây dựng đội ngũ nhân viên mạnh mẽ và một nền văn hóa tích cực. Nhà quản trị cần có năng lực đào tạo, dẫn dắt và trao quyền cho nhân sự, giúp họ phát triển cả về kỹ năng chuyên môn lẫn tư duy làm việc. Đồng thời, phải biết tạo ra môi trường gắn kết, công bằng, khuyến khích học hỏi và sáng tạo.

Xây dựng văn hóa không nằm ở việc treo khẩu hiệu đẹp mắt, mà là hành vi, cách ứng xử và giá trị được lan tỏa từ chính người lãnh đạo mỗi ngày.

Ví dụ: Một CEO ưu tiên phát triển con người sẽ dành ngân sách cho đào tạo, khuyến khích nhân viên thử nghiệm ý tưởng mới, tổ chức hoạt động nội bộ thường xuyên để xây dựng tinh thần đồng đội và văn hóa học hỏi không ngừng trong công ty.

4.6. Năng lực thích nghi và sáng tạo

Trong môi trường kinh doanh hiện đại, sự thay đổi là điều không thể tránh khỏi. Nhà lãnh đạo cần có năng lực thích nghi nhanh chóng với những thay đổi bất ngờ và sáng tạo trong cách giải quyết vấn đề để duy trì sự ổn định và phát triển của doanh nghiệp.

Năng lực này không chỉ giúp nhà lãnh đạo thích nghi với xu hướng mới, công nghệ mới, mà còn tạo ra những ý tưởng đột phá giúp doanh nghiệp cạnh tranh tốt hơn. Khi doanh nghiệp phải đối mặt với sự thay đổi trong thị trường hoặc công nghệ, một nhà lãnh đạo sáng tạo sẽ biết cách xoay chuyển và phát triển các giải pháp mới để thích ứng.

Ví dụ: Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19, nhiều doanh nghiệp đã phải chuyển từ mô hình làm việc truyền thống sang làm việc từ xa. Những nhà lãnh đạo có năng lực sáng tạo và thích nghi nhanh chóng sẽ không chỉ tìm ra giải pháp công nghệ để duy trì công việc mà còn giúp đội ngũ nhân viên cảm thấy gắn kết và duy trì hiệu suất làm việc.

4.7. Năng lực chuyên môn giỏi

Một nhà lãnh đạo không chỉ cần có kỹ năng quản lý, mà còn cần có kiến thức chuyên môn vững vàng trong lĩnh vực mà mình đang điều hành. Năng lực chuyên môn giúp lãnh đạo đưa ra những quyết định sáng suốt, chính xác và kịp thời, đồng thời được nhân viên tôn trọng vì sự hiểu biết sâu sắc và khả năng giải quyết các vấn đề chuyên môn.

Lãnh đạo giỏi trong chuyên môn không chỉ giúp nâng cao uy tín cá nhân mà còn góp phần vào sự phát triển và thành công của doanh nghiệp, vì họ hiểu rõ các vấn đề phức tạp trong ngành và có thể hướng dẫn đội ngũ giải quyết một cách hiệu quả.

4.8. Năng lực sử dụng nhân sự

Năng lực sử dụng nhân sự hiệu quả là một yếu tố quan trọng để đảm bảo rằng mỗi người trong tổ chức đều được sử dụng đúng khả năng và tiềm năng của mình. Nhà lãnh đạo cần phải hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu của từng nhân viên và biết cách phân công công việc phù hợp để tối ưu hóa năng suất và hiệu quả công việc.

Việc sử dụng nhân sự không chỉ là phân công nhiệm vụ mà còn là việc phát triển năng lực cá nhân, tạo ra cơ hội học hỏi và thăng tiến cho mỗi thành viên trong tổ chức. Một nhà lãnh đạo giỏi sẽ biết cách khai thác tốt nhất nguồn lực nhân sự của mình để đạt được mục tiêu chung của doanh nghiệp.

4.9. Năng lực kiểm soát cảm xúc, làm chủ bản thân

Khả năng kiểm soát cảm xúc và làm chủ bản thân là năng lực quan trọng giúp nhà lãnh đạo duy trì sự điềm tĩnh và quyết đoán trong mọi tình huống, đặc biệt là trong những lúc khủng hoảng hoặc khi đối mặt với áp lực công việc. Một nhà lãnh đạo không thể đưa ra quyết định sáng suốt nếu không thể kiểm soát cảm xúc của chính mình.

Năng lực này giúp lãnh đạo không chỉ duy trì sự tự tin mà còn giúp tạo ra một môi trường làm việc ổn định, trong đó nhân viên cảm thấy an tâm và có động lực làm việc.

4.10. Xây dựng và duy trì mối quan hệ

Xây dựng và duy trì mối quan hệ là một năng lực quan trọng giúp nhà lãnh đạo phát triển mạng lưới quan hệ trong và ngoài tổ chức. Mối quan hệ tốt giúp nhà lãnh đạo dễ dàng kết nối với các đối tác, khách hàng, cổ đông và nhân viên, đồng thời tạo ra sự hợp tác và hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình làm việc.

Một nhà lãnh đạo giỏi cần có khả năng xây dựng lòng tin, tạo dựng mối quan hệ bền vững và duy trì sự kết nối lâu dài với các bên liên quan. Điều này sẽ tạo ra cơ hội hợp tác mới, giúp doanh nghiệp phát triển mạnh mẽ và vượt qua các khó khăn.

Ví dụ: Một giám đốc điều hành có thể tham gia các sự kiện kết nối với các đối tác chiến lược, đồng thời duy trì liên lạc thường xuyên với nhân viên qua các cuộc họp, đánh giá và khen thưởng, tạo dựng mối quan hệ tích cực và lâu dài với tất cả các bên liên quan.

5. Phương pháp đánh giá năng lực lãnh đạo quản lý

Trong bất kỳ tổ chức nào, việc đánh giá năng lực lãnh đạo quản lý là bước then chốt để xác định liệu một nhà quản trị có đủ khả năng để dẫn dắt đội ngũ, triển khai chiến lược và tạo ra giá trị thực sự cho doanh nghiệp hay không. Không chỉ giúp doanh nghiệp phát hiện ra những nhân sự có tiềm năng lãnh đạo, quá trình đánh giá còn là nền tảng để thiết kế các chương trình phát triển lãnh đạo phù hợp, tránh lãng phí nguồn lực và thời gian.

Dưới đây là một số phương pháp đánh giá năng lực lãnh đạo quản lý phổ biến và hiệu quả nhất hiện nay:

5.1. Đánh giá 360 độ

Đánh giá 360 độ là phương pháp đánh giá năng lực lãnh đạo dựa trên sự phản hồi từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm cấp trên, đồng nghiệp, nhân viên dưới quyền và đôi khi là cả khách hàng. Phương pháp này giúp lãnh đạo nhận diện các yếu tố cần cải thiện từ nhiều góc độ khác nhau, không chỉ từ phía cấp trên mà còn từ những người làm việc trực tiếp với họ.

Quy trình đánh giá 360 độ:

• Thu thập phản hồi từ nhiều nguồn: Phản hồi được thu thập từ các nhóm có liên quan trong tổ chức, bao gồm nhân viên, đồng nghiệp, cấp trên, và đôi khi cả khách hàng.
• Đánh giá kỹ năng lãnh đạo cụ thể: Phản hồi được đánh giá về các yếu tố như kỹ năng giao tiếp, khả năng ra quyết định, sự sáng tạo, và khả năng giải quyết vấn đề.
• Phân tích kết quả và đưa ra phản hồi: Sau khi thu thập tất cả thông tin phản hồi, nhà quản lý sẽ phân tích kết quả và đưa ra các khuyến nghị cải thiện dựa trên điểm mạnh và điểm yếu được chỉ ra trong quá trình đánh giá.

5.2. Đánh giá qua hiệu quả công việc và kết quả đội nhóm (KPI/OKR)

Đánh giá qua hiệu quả công việc và kết quả đội nhóm sử dụng các chỉ số định lượng như KPI (Key Performance Indicator) và OKR (Objectives and Key Results) để đánh giá năng lực lãnh đạo dựa trên kết quả thực tế mà lãnh đạo và đội nhóm đạt được. Phương pháp này giúp đo lường khả năng quản lý, điều hành và dẫn dắt tổ chức dựa trên các mục tiêu đã được thiết lập và các kết quả đo lường được.

• Xác định mục tiêu cụ thể: Nhà lãnh đạo cần thiết lập các mục tiêu rõ ràng và đo lường được cho tổ chức và các bộ phận.
• Theo dõi và đánh giá kết quả: Quá trình đánh giá diễn ra thường xuyên để xem mức độ đạt được của các mục tiêu đã đề ra.
• Điều chỉnh chiến lược và hành động: Nếu kết quả không đạt được như kỳ vọng, lãnh đạo cần xem xét lại chiến lược hoặc cách thức triển khai để có sự điều chỉnh hợp lý.

5.3. Đánh giá dựa trên khung năng lực

Đánh giá dựa trên khung năng lực là phương pháp đánh giá năng lực lãnh đạo bằng cách sử dụng một mô hình năng lực cụ thể để đo lường và so sánh các kỹ năng và phẩm chất của lãnh đạo so với các tiêu chuẩn đã được xác định trước. Khung năng lực thường bao gồm các tiêu chí rõ ràng về các kỹ năng, kiến thức và hành vi mà một nhà lãnh đạo cần có để thực hiện công việc hiệu quả.

Quy trình đánh giá theo khung năng lực:

• Xác định khung năng lực: Đầu tiên, tổ chức phải xác định các yếu tố cần có trong một nhà lãnh đạo (ví dụ: khả năng ra quyết định, kỹ năng giao tiếp, tư duy chiến lược, kỹ năng lãnh đạo đội ngũ, vv).
• Đánh giá lãnh đạo dựa trên các tiêu chí này: Sau khi khung năng lực được xác định, lãnh đạo sẽ được đánh giá dựa trên mức độ đáp ứng các tiêu chí đã đề ra.
• Đo lường kết quả và đưa ra kế hoạch phát triển: Dựa trên kết quả đánh giá, nhà lãnh đạo có thể nhận diện được những năng lực còn thiếu và cần cải thiện, từ đó xây dựng kế hoạch phát triển bản thân.

5.4. Phỏng vấn hành vi 

Phỏng vấn hành vi là một phương pháp đánh giá năng lực lãnh đạo dựa trên việc khảo sát và phân tích các tình huống thực tế mà nhà lãnh đạo đã gặp phải trong quá khứ để xác định cách họ phản ứng và giải quyết các tình huống đó. Phương pháp này dựa trên giả thuyết rằng hành vi trong quá khứ có thể dự đoán được hành vi trong tương lai.

• Xác định các tình huống hành vi cần đánh giá: Các câu hỏi phỏng vấn sẽ tập trung vào các tình huống thực tế mà nhà lãnh đạo đã gặp phải, như quản lý khủng hoảng, ra quyết định trong tình huống khẩn cấp, hoặc phát triển đội ngũ.
• Sử dụng phương pháp STAR: Phương pháp phỏng vấn hành vi thường sử dụng mô hình STAR (Situation – Tình huống, Task – Nhiệm vụ, Action – Hành động, Result – Kết quả). Các ứng viên sẽ được yêu cầu mô tả một tình huống thực tế trong quá khứ, nhiệm vụ mà họ phải thực hiện, hành động họ đã làm và kết quả đạt được.
• Đánh giá và phân tích: Dựa trên những câu trả lời của ứng viên, nhà tuyển dụng hoặc nhà đánh giá sẽ phân tích cách ứng viên xử lý tình huống và rút ra kết luận về khả năng lãnh đạo và các kỹ năng cần thiết.

5.5. Đánh giá thông qua mô phỏng thực tế 

Đánh giá thông qua mô phỏng thực tế là một phương pháp đánh giá năng lực lãnh đạo dựa trên việc tạo ra các tình huống mô phỏng có độ khó cao, gần gũi với những tình huống thực tế mà nhà lãnh đạo có thể gặp phải trong công việc. 

Phương pháp này giúp đánh giá khả năng xử lý tình huống, ra quyết định và giao tiếp của nhà lãnh đạo trong một môi trường không có sự chuẩn bị trước, từ đó giúp tổ chức hiểu rõ hơn về năng lực thực tế của họ.

Quy trình đánh giá qua mô phỏng thực tế:

• Tạo ra tình huống mô phỏng: Các tình huống có thể bao gồm các kịch bản khủng hoảng, ra quyết định chiến lược trong môi trường cạnh tranh, hoặc xử lý các vấn đề nội bộ như mâu thuẫn trong đội ngũ.
• Thực hiện mô phỏng: Nhà lãnh đạo sẽ tham gia vào các tình huống mô phỏng này, thực hiện các hành động và đưa ra quyết định trong thời gian thực.
• Đánh giá kết quả: Sau khi hoàn thành mô phỏng, các nhà đánh giá sẽ phân tích các hành động và quyết định của lãnh đạo, đánh giá khả năng lãnh đạo, kỹ năng giải quyết vấn đề, và khả năng làm việc dưới áp lực.

5.6. Phản hồi định kỳ và mentor nội bộ

Phản hồi định kỳ và mentor nội bộ là phương pháp đánh giá năng lực lãnh đạo thông qua sự tương tác và hỗ trợ liên tục từ các cấp lãnh đạo và đồng nghiệp trong tổ chức. Phương pháp này giúp lãnh đạo nhận được các phản hồi mang tính xây dựng về công việc và hành vi của mình, đồng thời được hỗ trợ trong việc phát triển các kỹ năng lãnh đạo.

• Phản hồi định kỳ: Các lãnh đạo nhận được phản hồi từ cấp dưới, đồng nghiệp và cấp trên về các quyết định, chiến lược và cách thức giao tiếp của mình trong suốt quá trình làm việc. Các cuộc họp phản hồi này diễn ra định kỳ để đảm bảo sự liên tục trong việc cải thiện năng lực lãnh đạo.
• Mentor nội bộ: Một chương trình mentor nội bộ cho phép nhà lãnh đạo có cơ hội được hướng dẫn và tư vấn từ các lãnh đạo có kinh nghiệm hơn trong tổ chức. Mentor sẽ giúp lãnh đạo phát triển các kỹ năng cần thiết, đưa ra lời khuyên và hỗ trợ trong việc giải quyết các vấn đề phát sinh trong công việc.

6. Cách nâng cao năng lực lãnh đạo quản lý trong doanh nghiệp

Nâng cao năng lực lãnh đạo quản lý là yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp phát triển bền vững, thích nghi với môi trường thay đổi và đạt được mục tiêu chiến lược. Để phát triển năng lực lãnh đạo hiệu quả, các doanh nghiệp cần có những chiến lược cụ thể, tạo cơ hội học hỏi, phát triển và hỗ trợ các nhà lãnh đạo trong quá trình rèn luyện. Dưới đây là những cách giúp nâng cao năng lực lãnh đạo quản lý trong doanh nghiệp:

6.1. Đào tạo và phát triển kỹ năng lãnh đạo

Đào tạo và phát triển là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong việc nâng cao năng lực lãnh đạo. Các chương trình đào tạo có thể bao gồm các khóa học về kỹ năng lãnh đạo, quản lý đội nhóm, ra quyết định chiến lược và kỹ năng giao tiếp. Các chương trình này không chỉ trang bị kiến thức mà còn giúp nhà lãnh đạo rèn luyện các kỹ năng thực tế trong môi trường làm việc.

Các nhà lãnh đạo cũng có thể tham gia các chương trình đào tạo chuyên sâu về các lĩnh vực cụ thể như tài chính, marketing, hoặc công nghệ để nâng cao khả năng quản lý chuyên môn và tư duy chiến lược.

6.2. Phát triển khả năng tự nhận thức

Tự nhận thức là yếu tố quan trọng trong việc phát triển năng lực lãnh đạo. Nhà lãnh đạo cần có khả năng nhận diện điểm mạnh và điểm yếu của bản thân, từ đó cải thiện và phát huy các khả năng lãnh đạo. Cách tốt nhất để phát triển tự nhận thức là thông qua phản hồi liên tục từ các đồng nghiệp, cấp trên và nhân viên dưới quyền.

Nhà lãnh đạo cũng có thể sử dụng các công cụ như sổ tay tự đánh giá hoặc tham gia các buổi coaching để giúp các nhà lãnh đạo tự đánh giá bản thân và nhận diện các điểm cần cải thiện.

6.3. Khuyến khích sáng tạo và xây dựng môi trường làm việc tích cực

Lãnh đạo cần tạo ra một môi trường làm việc tích cực nơi mà nhân viên cảm thấy được khuyến khích sáng tạo và phát triển ý tưởng mới. Một môi trường làm việc như vậy không chỉ giúp nhân viên cải thiện hiệu quả công việc mà còn tạo ra động lực lớn để họ cống hiến hết mình.

Khuyến khích sáng tạo có thể thông qua các hoạt động như brainstorming, hackathons, và cuộc thi ý tưởng, nơi nhân viên có thể đóng góp ý tưởng cải tiến quy trình và sản phẩm. Bên cạnh đó, việc xây dựng một chế độ khen thưởng công bằng và tạo cơ hội thăng tiến cho nhân viên cũng đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì động lực làm việc.

6.4. Đưa ra các mục tiêu rõ ràng và đo lường hiệu quả

Lãnh đạo hiệu quả cần phải có khả năng xác định mục tiêu rõ ràng và có khả năng đo lường hiệu quả công việc. Điều này giúp đội ngũ hiểu rõ nhiệm vụ và kỳ vọng, đồng thời tạo ra động lực để đạt được những mục tiêu đó. 

Các công cụ như KPI (Chỉ số hiệu suất chính) hoặc OKR (Mục tiêu và Kết quả chính) sẽ giúp lãnh đạo theo dõi và đánh giá tiến độ công việc của đội ngũ.

Ví dụ: Một giám đốc dự án có thể thiết lập các mục tiêu cụ thể cho các giai đoạn trong dự án, đồng thời đo lường hiệu quả công việc thông qua các KPI, từ đó đưa ra các biện pháp điều chỉnh kịp thời khi cần.

Ngoài ra, việc phản hồi định kỳ và điều chỉnh mục tiêu cũng rất quan trọng để duy trì sự tập trung vào những nhiệm vụ quan trọng.

6.5. Tạo cơ hội lãnh đạo cho đội ngũ

Lãnh đạo không chỉ là người dẫn dắt mà còn là người phát triển lãnh đạo cho người khác. Việc tạo cơ hội lãnh đạo cho các nhân viên cấp dưới giúp họ phát triển kỹ năng quản lý, đồng thời tạo ra một đội ngũ kế thừa có năng lực.

Nhà lãnh đạo có thể giao cho nhân viên các dự án nhỏ, cho phép họ chịu trách nhiệm và đưa ra quyết định. Điều này không chỉ giúp nhân viên phát triển mà còn giúp lãnh đạo đánh giá được năng lực lãnh đạo của họ.

Việc tạo ra các cơ hội lãnh đạo cho các nhân viên cũng giúp tổ chức duy trì sự phát triển liên tục, tạo ra một đội ngũ lãnh đạo kế cận mạnh mẽ.

7. Những thách thức lớn trong việc phát triển năng lực lãnh đạo quản lý

Mặc dù việc phát triển năng lực lãnh đạo quản lý là rất quan trọng, nhưng trong thực tế, nhiều doanh nghiệp và nhà lãnh đạo phải đối mặt với một số thách thức lớn. Các thách thức này có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của lãnh đạo và hiệu quả tổ chức. Dưới đây là những thách thức chính trong việc phát triển năng lực lãnh đạo quản lý:

• Thiếu thời gian và nguồn lực: Nhà lãnh đạo thường thiếu thời gian và nguồn lực để tham gia vào các khóa đào tạo và phát triển năng lực lãnh đạo do khối lượng công việc lớn.
• Khả năng tự nhận thức thấp: Nhiều nhà lãnh đạo không nhận thức đầy đủ về điểm mạnh và điểm yếu của mình, gây khó khăn trong việc cải thiện kỹ năng lãnh đạo.
• Sự kháng cự đối với thay đổi: Lãnh đạo có thể cảm thấy khó khăn trong việc thay đổi phương pháp làm việc đã quen thuộc, làm chậm quá trình phát triển và sáng tạo.
• Thiếu hỗ trợ từ tổ chức: Nếu tổ chức không cung cấp cơ hội đào tạo và phát triển lãnh đạo, nhà lãnh đạo sẽ thiếu sự hỗ trợ cần thiết để nâng cao năng lực.
• Áp lực công việc và khối lượng công việc lớn: Lãnh đạo thường xuyên đối mặt với áp lực công việc cao, yêu cầu phải ra quyết định nhanh chóng và giải quyết nhiều vấn đề đồng thời.

Nâng cao năng lực lãnh đạo quản lý là yếu tố quan trọng giúp nhà quản trị phát triển và dẫn dắt doanh nghiệp vượt qua thách thức. Với các năng lực lãnh đạo hiệu quả, bạn sẽ xây dựng được đội ngũ mạnh mẽ và phát triển bền vững. Hãy theo dõi Tony Dzung để cập nhật thêm những kiến thức hữu ích về lãnh đạo và quản lý!