Mua sắm không còn chỉ là hành động giao dịch, mà đã trở thành một trải nghiệm giải trí đầy thú vị. Shoppertainment – xu hướng kết hợp giữa thương mại và nội dung sáng tạo đang bùng nổ, giúp doanh nghiệp tăng tương tác và doanh số. Cùng Tony Dzung khám phá cách tối ưu Shoppertainment để dẫn đầu trong thời đại số!

1. Shoppertainment là gì?

Shoppertainment là sự kết hợp giữa "shopper" (người mua sắm) và "entertainment" (giải trí). Theo từ điển Oxford (1990), shoppertainment được định nghĩa là “việc cung cấp các phương tiện giải trí hoặc thư giãn bên trong hoặc bên cạnh một cửa hàng bán lẻ hoặc trung tâm mua sắm, như một phần của chiến lược marketing, nhằm thu hút khách hàng và kích cầu mua sắm.”

Trước đây, nhiều thương hiệu lớn đã áp dụng shoppertainment thành công. Một ví dụ tiêu biểu là IKEA, tập đoàn bán lẻ đồ nội thất nổi tiếng. Năm 2019, IKEA đã tổ chức chiến dịch "IKEA nightclub – Tonight is to sleep", cho phép 100 khách mời trải nghiệm các hoạt động thư giãn như làm móng, massage, ăn nhẹ, uống trà thay vì cocktail.

Sau khi thư giãn, khách mời sẽ được nghỉ ngơi trong các phòng trang bị nội thất mới của IKEA. Chiến dịch này đã gây tiếng vang lớn tại Bắc Mỹ và mang lại thành công lớn về doanh thu.

Với sự phát triển của thương mại điện tử và digital marketing, xu hướng shoppertainment không chỉ giới hạn ở các cửa hàng truyền thống mà đã lan rộng và trở thành xu hướng chủ đạo trong mua sắm trực tuyến.

Giờ đây, shoppertainment không chỉ đơn thuần là mua hàng mà còn là một trải nghiệm giải trí, nơi khách hàng có thể tương tác trực tiếp với người bán hàng qua các nền tảng trực tuyến như livestream, video hay trò chơi điện tử.

2. Lý do xu hướng Shoppertainment phát triển 

Theo Statista, doanh thu thương mại điện tử dự kiến đạt 8.1 nghìn tỷ USD vào năm 2026. Trong bối cảnh này, không có gì ngạc nhiên khi người tiêu dùng ngày càng yêu thích sự kết hợp giữa mua sắm trực tuyến và giải trí (Shoppertainment).

Mặc dù xu hướng này không mới, nhưng nó hứa hẹn sẽ dẫn dắt tiêu dùng trong tương lai. Tony Dzung nhận định rằng: “Thương mại điện tử sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ và người tiêu dùng không chỉ kỳ vọng mua sản phẩm trực tuyến mà còn tìm kiếm những trải nghiệm mua sắm mới lạ, hấp dẫn và nhập vai.”

Kết hợp mua sắm trực tuyến với livestream, video giải trí, trò chơi điện tử đã tạo ra sự tương tác kỹ thuật số với khách hàng theo thời gian thực. Các thương hiệu bán lẻ toàn cầu đã chứng kiến sự tăng trưởng ấn tượng trong doanh số, đặc biệt trong giai đoạn dịch bệnh.

Chẳng hạn, Taobao Live của Alibaba, ra mắt vào năm 2016, đã đạt mức tăng trưởng 150% trong doanh số vào năm 2020, trong bối cảnh đại dịch Covid-19 bùng phát tại Trung Quốc.

Sự kết hợp giữa giải trí và mua sắm khiến quyết định mua hàng của người tiêu dùng trở nên cảm tính và đôi khi ngoài kế hoạch. Khảo sát của TikTok cho thấy:

• 82% người dùng Đông Nam Á mua sản phẩm từ các nhãn hàng họ ít khi sử dụng.
• 55% người dùng đã đưa ra quyết định mua sắm ngoài kế hoạch.
• 89% người dùng đã mua hàng ngoài kế hoạch sau khi xem video trên TikTok.
• Một nửa số người dùng TikTok thừa nhận đã khám phá ra sản phẩm hoặc thương hiệu mới khi sử dụng nền tảng này.
• Cứ 3 người thì có 1 người cảm thấy vui khi mua sắm.
• Cứ 3 người thì có 1 người muốn trải nghiệm mua sắm thú vị và giải trí hơn.

Các nghiên cứu và khảo sát cho thấy tác động mạnh mẽ của mạng xã hội đến quyết định mua hàng và xu hướng mua sắm trực tuyến. Vì vậy, các doanh nghiệp bán lẻ tại Việt Nam đã bắt đầu điều chỉnh chiến lược marketing, hướng tới mô hình mua sắm kết hợp giải trí trong thương mại điện tử (Shoppertainment).

Qua đó, có thể thấy người tiêu dùng hiện nay mong muốn trải nghiệm mua sắm trực tuyến có tính xã hội, tương tác nhiều hơn và tạo cơ hội giao lưu, chia sẻ trong suốt quá trình mua hàng.

3. Ứng dụng của Shoppertainment trong thương mại điện tử 

Khi Shoppertainment trở thành xu hướng, các doanh nghiệp bán lẻ đã nhanh chóng áp dụng những hình thức mới mẻ để tạo ra trải nghiệm mua sắm hấp dẫn với khách hàng. Hãy cùng tìm hiểu những ứng dụng phổ biến của Shoppertainment trong thương mại điện tử hiện nay.

3.1. Livestream bán hàng (Live Selling Streams)

Livestream bán hàng là một trong những xu hướng Shoppertainment đang phát triển mạnh mẽ, đặc biệt tại các thị trường như Việt Nam và Trung Quốc. Phương pháp này kết nối trực tiếp người bán với người mua, mang đến trải nghiệm mua sắm trực quan và tương tác hơn bao giờ hết.

Chứng kiến sự thành công của livestream, các sàn thương mại điện tử đã chú trọng đầu tư mạnh vào việc tạo ra nội dung giải trí cho khách hàng. Các nền tảng như Shopee Live, TikTok Live đã tối ưu hóa công cụ này, giúp gia tăng sự tương tác và trải nghiệm cho người tiêu dùng.

Đặc biệt, ngay cả những doanh nghiệp có ngân sách nhỏ vẫn có thể tận dụng livestream để bán hàng qua các kênh như Facebook hoặc YouTube, kết nối trực tiếp với website thương mại điện tử của mình.

Ưu điểm của Livestream Bán Hàng:

• Tăng cường tương tác: Livestream tạo ra cơ hội cho người bán và người mua trò chuyện trực tiếp qua các bình luận, giúp người mua cảm thấy yên tâm khi đưa ra quyết định mua hàng.
• Hiệu ứng thị giác: Người bán có thể trình bày sản phẩm một cách chi tiết, giúp người mua dễ dàng nhìn thấy đặc điểm, công dụng và cách sử dụng sản phẩm.
• Tăng độ tin cậy: Việc xem sản phẩm thực tế qua livestream giúp người tiêu dùng tin tưởng hơn khi so với chỉ xem hình ảnh hay mô tả sản phẩm.
• Khuyến mãi và ưu đãi trực tiếp: Người bán có thể tung ra các chương trình khuyến mãi hấp dẫn ngay trong buổi livestream, thu hút sự chú ý của người mua.

Phiên livestream “Đẹp Từ Trong Ra Ngoài" của Phạm Thoại trên TikTok vào tháng 3/2024 kéo dài khoảng 1,5 giờ và tập trung giới thiệu các sản phẩm làm đẹp cao cấp. Phạm Thoại không chỉ chia sẻ các tips chăm sóc da mà còn trực tiếp thử nghiệm các sản phẩm trước ống kính, tạo cảm giác gần gũi và chân thật.

Điều đặc biệt của phiên livestream này là sự kết hợp giữa trò chuyện và mua sắm: người xem có thể đặt câu hỏi về sản phẩm và nhận ngay câu trả lời, đồng thời tham gia các mini-game với quà tặng hấp dẫn. Bên cạnh đó, Phạm Thoại còn tung ra các chương trình khuyến mãi đặc biệt (mã giảm 20%) trong suốt buổi livestream.

Kết quả là, phiên livestream đã thu hút hơn 30,000 người xem trực tiếp, hơn 5,000 lượt bình luận và hơn 4,000 lượt chia sẻ. Doanh thu sau 24 giờ đạt 800 triệu đồng, với hơn 5,000 sản phẩm được bán ra. Những con số ấn tượng này chứng minh sức mạnh của livestream trong việc tạo ra sự tương tác trực tiếp, thúc đẩy quyết định mua hàng.

3.2. Mua sắm ngay tại video (Shoppable Video)

Shoppable video là loại video tích hợp các liên kết hoặc nút bấm, cho phép người xem mua sản phẩm ngay lập tức hoặc xem thêm thông tin chi tiết. Những liên kết này thường dẫn trực tiếp đến trang sản phẩm hoặc giỏ hàng, giúp quy trình mua sắm trở nên đơn giản và nhanh chóng.

Đặc điểm nổi bật của shoppable video là tính linh hoạt. Doanh nghiệp có thể tạo video ngắn giới thiệu sản phẩm, cách sử dụng hoặc các tính năng đặc biệt chỉ trong vài giây hoặc 1 phút và đính kèm liên kết sản phẩm trực tiếp trên video. Đây là cách thức rất hiệu quả để thu hút sự chú ý của khách hàng và thúc đẩy hành động mua hàng.

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của TikTok, Instagram Reels và YouTube Shorts, shoppable video đã trở thành một công cụ marketing mạnh mẽ giúp doanh nghiệp tăng trưởng doanh thu. Đặc biệt, các nền tảng này đều tối ưu hóa trải nghiệm mua sắm trực tuyến ngay trong video, giúp người tiêu dùng dễ dàng ra quyết định.

Lợi ích của Shoppable Video:

• Tăng tỷ lệ chuyển đổi: Shoppable video giảm thiểu các bước mua sắm, giúp người tiêu dùng dễ dàng chuyển từ việc xem sang hành động mua hàng.
• Tăng cường tương tác: Video mang lại trải nghiệm sống động và hấp dẫn hơn so với hình ảnh hoặc văn bản, giúp giữ chân người xem lâu hơn.
• Trải nghiệm mua sắm thú vị: Người xem có thể xem cách sản phẩm hoạt động thực tế, từ đó cảm thấy tự tin hơn khi quyết định mua hàng.

Ví dụ điển hình là chiến dịch của thương hiệu thời trang nổi tiếng Zara trên Instagram Reels. Trong các video ngắn của họ, Zara thường giới thiệu các bộ sưu tập mới, kèm theo liên kết mua sắm ngay dưới video. Khách hàng chỉ cần nhấp vào nút “Mua ngay” và được chuyển hướng đến trang sản phẩm trên website của Zara.

3.3. Trò chơi điện tử ứng dụng hoá (Gamification)

Gamification Marketing là việc sử dụng cơ chế trò chơi điện tử trong chiến lược marketing, giúp tạo ra trải nghiệm thú vị và ấn tượng cho người tiêu dùng. Những yếu tố như điểm số, cấp độ, phần thưởng và bảng xếp hạng được áp dụng để khuyến khích người dùng tham gia vào các hoạt động mua sắm.

Gamification còn có khả năng tạo ra sự cạnh tranh hoặc hợp tác giữa người dùng, từ đó thúc đẩy cộng đồng tham gia mạnh mẽ. Điều này giúp tăng cường tính xã hội của việc mua sắm trực tuyến, tạo ra những cuộc thi thú vị giữa các người tiêu dùng.

Lợi ích của Gamification trong Shoppertainment:

• Tạo động lực: Các yếu tố trò chơi như điểm số và phần thưởng thúc đẩy khách hàng hoàn thành nhiệm vụ, từ đó khuyến khích họ tham gia vào hoạt động mua sắm.
• Tăng cường tương tác: Người dùng tham gia vào trò chơi và giao tiếp với thương hiệu, giúp họ kết nối lâu hơn và cảm thấy thú vị trong quá trình mua sắm.
• Cạnh tranh và hợp tác: Các yếu tố gamification tạo ra sự cạnh tranh giữa người dùng, đồng thời thúc đẩy họ hợp tác hoặc chia sẻ với cộng đồng, gia tăng sự tham gia vào nền tảng.
• Thúc đẩy doanh số: Việc khuyến khích người tiêu dùng tham gia các trò chơi sẽ làm tăng tỷ lệ chuyển đổi và doanh thu bán hàng, mang lại kết quả tích cực cho thương hiệu.

Nghiên cứu của Bazaard Voice cho thấy tầm ảnh hưởng lớn của gamification đối với hành vi tiêu dùng: 70% người dùng muốn các yếu tố trò chơi được tích hợp vào trải nghiệm mua sắm trực tuyến, trong khi chỉ 42% khách hàng muốn tham gia trò chơi tại cửa hàng offline.

Gamification còn có khả năng tạo ra sự cạnh tranh hoặc hợp tác giữa người dùng, từ đó thúc đẩy cộng đồng tham gia mạnh mẽ. Điều này giúp tăng cường tính xã hội của việc mua sắm trực tuyến, tạo ra những cuộc thi thú vị giữa các người tiêu dùng.

Chiến dịch "Shopee Prizes" của Shopee tại thị trường Đông Nam Á cho phép người dùng có thể tham gia các mini-game, tích lũy điểm và đổi điểm lấy các voucher giảm giá hoặc quà tặng hấp dẫn. Những trò chơi này không chỉ khiến người dùng cảm thấy vui vẻ mà còn khuyến khích họ quay lại để mua sắm nhiều hơn.

3.4. Thực tế ảo tăng cường (AR)

Thực tế ảo tăng cường (AR) đang trở thành một phần quan trọng trong xu hướng Shoppertainment, kết hợp giữa mua sắm và giải trí. AR cho phép khách hàng tương tác trực tiếp với sản phẩm trong môi trường thực tế của họ, giúp họ hình dung rõ ràng về sản phẩm trước khi mua.

• Trải nghiệm tương tác cao

AR mang đến khả năng trải nghiệm sản phẩm một cách trực quan, cho phép khách hàng thử sản phẩm trong không gian sống của chính họ. Ví dụ, ứng dụng "IKEA Place" giúp người dùng xem sản phẩm nội thất trong không gian thực, làm tăng độ tin cậy trước khi quyết định mua hàng.

• Cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm

Với AR, khách hàng có thể tùy chỉnh trải nghiệm mua sắm theo nhu cầu cá nhân. Ứng dụng "Virtual Artist" của Sephora cho phép người dùng thử các sản phẩm trang điểm trực tiếp trên khuôn mặt mình, giúp tìm ra màu sắc phù hợp mà không cần thử trực tiếp.

• Thu hút và giữ chân khách hàng: AR không chỉ tăng tính giải trí mà còn giúp tạo sự hứng thú cho người dùng. 

• Tăng tỷ lệ chuyển đổi: Khách hàng có thể thử và xem xét sản phẩm trực tiếp qua AR, điều này làm tăng khả năng mua hàng. 

4. 3 xu hướng dịch chuyển tâm lý đáng chú ý của người tiêu dùng

• Quyết định trực quan 

Người tiêu dùng trên nền tảng số đang có ba xu hướng tâm lý quan trọng. Đầu tiên là quyết định trực quan. Khoảng 79% người mua sắm đưa ra quyết định nhanh chóng dựa trên đánh giá từ cộng đồng hoặc bạn bè, cho thấy tác động mạnh mẽ của yếu tố xã hội.

• Trải nghiệm mua sắm thuận tiện

Xu hướng thứ hai là trải nghiệm mua sắm thuận tiện. Hơn 80% người tiêu dùng muốn mọi thao tác, từ tìm kiếm sản phẩm, xem đánh giá đến thanh toán, diễn ra trên một nền tảng duy nhất. Tony Dzung nhận định rằng sự liền mạch này giúp tiết kiệm thời gian và tối ưu trải nghiệm mua sắm của khách hàng hơn.

Nghiên cứu từ Nielsen Việt Nam chỉ ra rằng sự tiện lợi là yếu tố hàng đầu thúc đẩy mua sắm online. Người tiêu dùng thích khả năng so sánh nhiều lựa chọn, kiểm tra lượng hàng có sẵn và sử dụng phương thức thanh toán linh hoạt mà không cần rời khỏi nền tảng.

• Tham gia vào cộng đồng nội dung 

Xu hướng thứ ba là tham gia vào cộng đồng nội dung. Người tiêu dùng không chỉ mua sắm mà còn thích tương tác với thương hiệu qua nội dung sáng tạo. Họ muốn chia sẻ, thảo luận và khám phá xu hướng mới trong cộng đồng số.

Tâm lý tiêu dùng của người Việt khác biệt so với Indonesia hay Nhật Bản. Người tiêu dùng quốc tế quan tâm đến thứ hạng, độ mới và giá cả sản phẩm. Trong khi đó, người Việt chú trọng đến đánh giá từ cộng đồng và mức độ lan truyền của sản phẩm trên mạng xã hội.

5. Shoppertainment Tiktok – Sự kết hợp hoàn hảo cho các doanh nghiệp bán lẻ tại Việt Nam

Một trong những bước đột phá của TikTok trong Shoppertainment là sự ra mắt của TikTok Shop tại Việt Nam vào ngày 28/04/2022. Nền tảng này mang đến trải nghiệm mua sắm liền mạch, giúp người dùng dễ dàng khám phá, tìm hiểu và đưa ra quyết định mua hàng ngay trong ứng dụng.

Theo khảo sát của TikTok, cứ 3 người thì có 1 người cảm thấy vui vẻ và tích cực khi mua sắm. TikTok tận dụng điều này để tạo ra một không gian Shoppertainment hoàn hảo, nơi các thương hiệu có thể kết nối với khách hàng bằng nội dung sáng tạo và giải trí.

Cùng với quá trình chuyển đổi số, video dạng ngắn đang trở thành công cụ tiếp thị mạnh mẽ cho các nhà bán lẻ. Theo khảo sát 240 người tiêu dùng, 71% cho biết họ bị thu hút hơn khi quảng cáo thời trang được thể hiện qua video ngắn.

Việt Nam là một thị trường tiềm năng cho Shoppertainment, đặc biệt trong thương mại điện tử. Tuy nhiên, để tận dụng tối đa xu hướng này, doanh nghiệp cần đặt khách hàng làm trung tâm, đề cao yếu tố cảm xúc và tạo ra không gian vừa mua sắm vừa giải trí.

Nhằm nâng cao hiệu quả truyền thông cho các doanh nghiệp bán lẻ qua hình thức Shoppertainment, Mr. Tony Dzung đề xuất một số giải pháp sau:

• Sáng tạo nội dung giải trí và mang lại giá trị

Theo báo cáo của Boston Consulting Group (2022), 81% người tiêu dùng đánh giá nội dung giải trí là yếu tố quan trọng khi ra quyết định mua hàng. Vì vậy, thay vì chỉ tập trung vào quảng cáo, doanh nghiệp nên hướng đến việc tạo ra giá trị thực sự cho khách hàng.

Nội dung tiếp thị cần giải quyết vấn đề của người tiêu dùng, giúp họ nhận ra sản phẩm là giải pháp hữu ích cho nhu cầu cá nhân. Khi khách hàng cảm thấy nội dung có giá trị, họ sẽ dễ dàng kết nối và tin tưởng thương hiệu hơn.

Tuy nhiên, giữa hàng ngàn nội dung xuất hiện mỗi ngày, làm thế nào để không bị "loãng"? Câu trả lời của Tony Dzung là nó nằm ở tính sáng tạo và khả năng nắm bắt xu hướng. Một nội dung độc đáo, phù hợp với thị hiếu sẽ giúp thương hiệu tạo dấu ấn mạnh mẽ.

• Ưu tiên video ngắn trong chiến lược tiếp thị

Theo Nielsen (2021), 83% người tiêu dùng bị thu hút bởi quảng cáo dưới dạng video hơn so với ảnh hoặc văn bản. Hơn 70% trong số đó cho biết họ sẽ không lướt qua nếu nội dung đủ hấp dẫn.

Qua đó, Tony Dzung nhận thấy video ngắn đang trở thành hình thức tiếp thị hiệu quả nhất trong Shoppertainment. Định dạng này giúp truyền tải nội dung nhanh chóng, dễ tiếp cận và phù hợp với thói quen tiêu dùng hiện đại.

• Truyền cảm hứng và tạo sự kết nối với khách hàng

Shoppertainment không chỉ đơn thuần là mua sắm mà còn là sự kết nối với cảm xúc người tiêu dùng. Nội dung có thể gợi nhớ đến sở thích, kỷ niệm hay những trải nghiệm đáng nhớ trong cuộc sống.

Thay vì chỉ tập trung vào tính năng sản phẩm, hãy kể câu chuyện gắn liền với người tiêu dùng. Một chiến lược tiếp thị đánh trúng cảm xúc sẽ giúp thương hiệu tạo ra sự khác biệt và tăng mức độ trung thành.

• Tận dụng sức mạnh của đánh giá từ cộng đồng

47% người tiêu dùng cho biết đánh giá từ khách hàng trước đó ảnh hưởng trực tiếp đến quyết định mua hàng của họ (Forrester, 2021). Điều này cho thấy sức mạnh của sự tin tưởng từ cộng đồng.

Trong mua sắm trực tuyến, người dùng có thói quen kiểm tra phần bình luận và đánh giá trước khi đưa ra quyết định. Việc xây dựng một cộng đồng khách hàng trung thành sẽ giúp thương hiệu tăng uy tín.

Ngoài ra, thương hiệu cần đảm bảo hành trình trải nghiệm khách hàng xuyên suốt, từ khâu tiếp cận đến dịch vụ sau bán hàng. Sự hài lòng của khách hàng sẽ tạo ra hiệu ứng lan tỏa, thúc đẩy độ nhận diện thương hiệu.

• Khai thác sức ảnh hưởng của KOLs và Influencers

Người có tầm ảnh hưởng (Influencer) đang trở thành yếu tố quan trọng trong chiến lược tiếp thị. Họ không chỉ giúp gia tăng độ phủ thương hiệu mà còn tác động trực tiếp đến quyết định mua hàng của người tiêu dùng.

Thương hiệu cần lựa chọn Influencer phù hợp với nhóm khách hàng mục tiêu để đạt hiệu quả cao nhất. Một chiến dịch kết hợp giữa Shoppertainment và Influencer Marketing sẽ giúp gia tăng sự tin cậy và thúc đẩy doanh số.

Shoppertainment không chỉ là một xu hướng nhất thời mà là tương lai của thương mại điện tử. Doanh nghiệp nào biết cách tận dụng sẽ có lợi thế cạnh tranh mạnh mẽ, thu hút khách hàng và tăng trưởng bền vững.