XU HƯỚNG CHUYỂN ĐỔI MÔ HÌNH KINH DOANH PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG, HIỆU QUẢ

Khi thị trường thay đổi nhanh chóng, việc chuyển đổi mô hình kinh doanh trở thành yếu tố quyết định sự phát triển bền vững của doanh nghiệp. Cùng Tony Dzung tìm hiểu những chiến lược và phương pháp chuyển đổi giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường.

1. Chuyển đổi mô hình kinh doanh là gì?

Chuyển đổi mô hình kinh doanh là quá trình thay đổi cách thức hoạt động của doanh nghiệp, từ việc thay đổi chiến lược, cấu trúc tổ chức, cho đến việc áp dụng công nghệ mới, nhằm cải thiện hiệu quả hoạt động, tối ưu hóa chi phí và nâng cao khả năng cạnh tranh. Điều này bao gồm việc đổi mới quy trình, sản phẩm, dịch vụ hoặc trải nghiệm khách hàng để phù hợp hơn với nhu cầu và xu hướng thị trường.

2. Những dấu hiệu cho thấy doanh nghiệp cần chuyển đổi mô hình kinh doanh

Nếu doanh nghiệp đang gặp phải các vấn đề như doanh thu không ổn định, chi phí tăng cao hay sự phụ thuộc quá nhiều vào một nền tảng, đó là lúc doanh nghiệp cần xem xét chuyển đổi mô hình kinh doanh.

2.1. Phụ thuộc vào một kênh bán hàng duy nhất

Nếu doanh nghiệp phụ thuộc quá nhiều vào một kênh bán hàng duy nhất (ví dụ: cửa hàng truyền thống hoặc một nền tảng online duy nhất), khi kênh này gặp vấn đề, doanh thu sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Sự thiếu đa dạng hóa mô hình kinh doanh có thể khiến doanh nghiệp gặp rủi ro lớn. 

Ví dụ, nếu doanh nghiệp chỉ dựa vào quảng cáo mà không phát triển thêm các kênh bán hàng khác, khi chiến lược quảng cáo không còn hiệu quả hoặc chi phí tăng cao, doanh thu sẽ giảm đáng kể. Việc chuyển đổi mô hình kinh doanh giúp doanh nghiệp không chỉ giảm bớt sự phụ thuộc vào một kênh bán hàng mà còn xây dựng được các kênh bán hàng đa dạng và bền vững hơn, giúp duy trì và phát triển doanh thu trong mọi tình huống..

2.2. Khách hàng không trung thành

Khách hàng ngày nay có rất nhiều lựa chọn và dễ dàng chuyển sang đối thủ nếu họ không cảm nhận được giá trị thực sự từ sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn. Nếu doanh nghiệp không thể duy trì sự trung thành của khách hàng, điều này có thể phản ánh rằng mô hình kinh doanh hiện tại chưa đáp ứng được kỳ vọng về trải nghiệm khách hàng. 

Khi khách hàng không quay lại, doanh thu sẽ giảm sút và doanh nghiệp phải tiếp tục chi mạnh vào quảng cáo để thu hút khách hàng mới. Chuyển đổi mô hình kinh doanh giúp tập trung vào việc xây dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng. Từ đó, cải thiện sự trung thành và giảm sự phụ thuộc vào chiến lược quảng cáo.

2.3. Doanh thu không ổn định

Doanh thu biến động không ổn định có thể là dấu hiệu cho thấy mô hình kinh doanh hiện tại của bạn đang thiếu tính bền vững. Các yếu tố như việc phụ thuộc vào một kênh bán hàng duy nhất hay chiến lược Marketing không đủ mạnh có thể khiến doanh thu dao động thất thường. 

Doanh nghiệp cần chuyển đổi mô hình kinh doanh để đảm bảo doanh thu ổn định và tăng trưởng bền vững. Việc chuyển đổi sang một mô hình linh hoạt hơn, đa kênh và sử dụng công nghệ để tối ưu hóa quy trình sẽ giúp doanh nghiệp duy trì sự ổn định và phát triển trong dài hạn.

2.4. Thiếu kênh phân phối đa dạng

Khi doanh nghiệp chỉ tập trung vào một vài kênh phân phối hoặc quá phụ thuộc vào 1 nền tảng trực tuyến như mạng xã hội hay các sàn thương mại điện tử, nhà lãnh đạo đang đặt mình vào thế rủi ro. Bất kỳ sự thay đổi nào trong các chính sách của nền tảng này có thể làm gián đoạn toàn bộ quá trình bán hàng của doanh nghiệp. 

Việc thiếu kênh phân phối đa dạng cũng khiến doanh nghiệp mất đi cơ hội tiếp cận với những khách hàng tiềm năng ở các phân khúc khác. Chuyển đổi mô hình kinh doanh sẽ giúp bạn xây dựng một hệ sinh thái đa kênh, từ đó giảm thiểu rủi ro và tăng trưởng bền vững hơn.

2.5. Không bắt kịp xu hướng thị trường

Nếu doanh nghiệp của bạn không nhanh chóng thích nghi với những thay đổi trong thị trường và không áp dụng các xu hướng công nghệ mới, bạn sẽ nhanh chóng bị bỏ lại phía sau. Các đối thủ cạnh tranh có thể đang tận dụng các công nghệ mới như AI, tự động hóa hoặc mô hình kinh doanh online linh hoạt để tối ưu hóa quy trình và cải thiện trải nghiệm khách hàng. 

Nếu không chuyển đổi mô hình kinh doanh, doanh nghiệp của bạn sẽ không thể duy trì sự cạnh tranh và khó có thể đạt được sự phát triển bền vững. Đã đến lúc doanh nghiệp cần xem xét áp dụng những xu hướng mới để không bị tụt lại trong cuộc đua.

3. Lợi thế khi chuyển đổi mô hình kinh doanh trong thời đại số hiện nay

Trong bối cảnh kinh tế số hóa và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ, việc chuyển đổi mô hình kinh doanh không còn là lựa chọn mà trở thành yếu tố then chốt quyết định sự tồn tại và phát triển của doanh nghiệp. Dưới đây là những lợi ích nổi bật mà chuyển đổi mô hình kinh doanh mang lại trong thời đại số:

• Tăng hiệu quả vận hành: Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp tự động hóa các quy trình, giảm thiểu công việc thủ công và tối ưu hóa nguồn lực. Nhờ đó, các phòng ban có thể tập trung vào những nhiệm vụ chiến lược, nâng cao năng suất làm việc và giảm thiểu sai sót. ​
• Mở rộng thị trường và tiếp cận khách hàng toàn cầu: Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp vượt qua rào cản địa lý, tiếp cận khách hàng ở nhiều khu vực khác nhau thông qua các kênh trực tuyến. Điều này không chỉ tăng doanh thu mà còn nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế. ​
• Tạo lợi thế cạnh tranh: Trong môi trường kinh doanh cạnh tranh khốc liệt, doanh nghiệp nào không chuyển đổi số sẽ dần bị tụt hậu và mất đi vị thế cạnh tranh. Việc áp dụng công nghệ số giúp doanh nghiệp tạo ra sự khác biệt, đáp ứng nhanh chóng nhu cầu thị trường và duy trì lợi thế cạnh tranh. ​
• Nâng cao trải nghiệm khách hàng: Chuyển đổi số giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về nhu cầu và mong muốn của khách hàng thông qua phân tích dữ liệu. Từ đó, doanh nghiệp có thể cá nhân hóa sản phẩm, dịch vụ và tạo ra trải nghiệm mua sắm thuận tiện, đáp ứng kỳ vọng của khách hàng. ​
• Thúc đẩy đổi mới sáng tạo và văn hóa doanh nghiệp: Chuyển đổi số khuyến khích môi trường làm việc sáng tạo, linh hoạt và cởi mở. Nhân viên được tiếp cận với công nghệ hiện đại, có cơ hội đóng góp ý tưởng và tham gia vào quá trình đổi mới, góp phần xây dựng văn hóa doanh nghiệp tích cực. ​
• Tăng cường khả năng thích ứng với thay đổi: Trong thời đại số, thị trường và công nghệ thay đổi liên tục. Chuyển đổi mô hình kinh doanh giúp doanh nghiệp trở nên linh hoạt, nhanh chóng thích ứng với những thay đổi, đảm bảo sự bền vững và phát triển trong môi trường kinh doanh đầy biến động.

4. Một số mô hình kinh doanh phổ biến tại Việt Nam

Trong bối cảnh kinh doanh hiện đại, việc lựa chọn mô hình kinh doanh phù hợp là yếu tố then chốt quyết định sự thành công và phát triển bền vững của doanh nghiệp. Dưới đây là một số mô hình kinh doanh phổ biến tại Việt Nam, cùng với ưu và nhược điểm của từng mô hình:

4.1. Mô hình kinh doanh số hóa

Mô hình này tập trung vào việc chuyển đổi các hoạt động kinh doanh truyền thống sang môi trường số, tận dụng công nghệ thông tin để quản lý và vận hành.

4.2. Mô hình kinh doanh theo sàn thương mại điện tử

Doanh nghiệp sử dụng các nền tảng thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Tiki để bán hàng, tận dụng lượng khách hàng lớn có sẵn trên các sàn này.​

4.3. Mô hình kinh doanh Canvas

Mô hình này sử dụng Business Model Canvas để hoạch định chiến lược kinh doanh, tập trung vào 9 yếu tố chính như phân khúc khách hàng, đề xuất giá trị, kênh phân phối, mối quan hệ khách hàng, dòng doanh thu, nguồn lực chính, hoạt động chính, đối tác chính và cơ cấu chi phí.​

4.4. Mô hình kinh doanh hợp tác

Doanh nghiệp hợp tác với các đối tác khác để cung cấp sản phẩm hoặc dịch vụ, chia sẻ nguồn lực và lợi ích.

4.5. Mô hình kinh doanh thu lợi nhuận từ các sản phẩm đi kèm

Doanh nghiệp cung cấp sản phẩm chính với giá thấp hoặc miễn phí, thu lợi nhuận từ việc bán các sản phẩm/dịch vụ phụ trợ hoặc đi kèm.

5. Các chiến lược chuyển đổi mô hình kinh doanh 

Chuyển đổi mô hình kinh doanh đòi hỏi doanh nghiệp phải thay đổi cách thức vận hành và tiếp cận khách hàng. Dưới đây là những chiến lược giúp doanh nghiệp chuyển đổi mô hình bán hàng và phát triển bền vững.

5.1. Tăng cường kênh bán hàng trực tuyến 

Để doanh nghiệp phát triển bền vững, việc tăng cường kênh bán hàng trực tuyến là chiến lược không thể thiếu. Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ và thói quen mua sắm của khách hàng thay đổi, việc mở rộng bán hàng qua các kênh online giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận khách hàng mọi lúc, mọi nơi. Các nền tảng thương mại điện tử, website và mạng xã hội sẽ giúp bạn tăng trưởng doanh thu mà không phải chịu chi phí mặt bằng và nhân sự lớn như bán hàng truyền thống.

5.2. Mở rộng kênh bán hàng truyền thống và các đối tác phân phối

Mặc dù kênh bán hàng trực tuyến đang phát triển mạnh, nhưng kênh bán hàng truyền thống và các đối tác phân phối vẫn đóng vai trò quan trọng trong chiến lược bán hàng tổng thể của doanh nghiệp.

• Mở rộng kênh bán hàng truyền thống:
• Cửa hàng vật lý: Doanh nghiệp có thể mở rộng thêm các cửa hàng tại khu vực ở thành phố lớn hoặc khu vực có tiềm năng tăng trưởng cao. 
• Chương trình đại lý: Mở rộng hệ thống đại lý giúp đưa sản phẩm đến gần hơn với khách hàng ở các địa phương, đặc biệt là các vùng sâu, vùng xa.
• Các điểm bán lẻ nhỏ: Doanh nghiệp có thể hợp tác với các cửa hàng tạp hóa hoặc các cửa hàng nhỏ lẻ để bán sản phẩm, giúp mở rộng mạng lưới phân phối mà không cần đầu tư quá nhiều vào cơ sở vật chất.
• Phát triển các đối tác phân phối:
• Tìm kiếm đối tác phân phối chiến lược: Hợp tác với các đối tác phân phối lớn, đặc biệt là các nhà phân phối chuyên nghiệp, giúp doanh nghiệp tiếp cận các kênh phân phối truyền thống mà không phải tự mình mở rộng hệ thống.
• Mở rộng mạng lưới đối tác quốc tế: Doanh nghiệp có thể tìm kiếm đối tác phân phối quốc tế để đưa sản phẩm ra thị trường nước ngoài. 
• Đối tác phân phối tại các siêu thị và trung tâm mua sắm: Doanh nghiệp có thể hợp tác với các siêu thị, trung tâm thương mại để phân phối sản phẩm của mình đến với khách hàng đông đảo hơn.

5.3. Kết hợp các kênh Online và Offline để tối ưu hóa hiệu quả

Khi kết hợp hiệu quả giữa kênh Online và Offline, doanh nghiệp có thể tận dụng lợi thế của cả hai, từ việc mở rộng thị trường Online đến việc duy trì sự hiện diện trực tiếp tại các cửa hàng vật lý.

• Kết hợp giữa mua sắm Online và nhận hàng tại cửa hàng: Khách hàng có thể chọn mua hàng trực tuyến và nhận tại cửa hàng, điều này giúp tiết kiệm thời gian và chi phí giao hàng, đồng thời tạo cơ hội để họ mua thêm sản phẩm khi đến cửa hàng.
• Tạo trải nghiệm khách hàng đồng nhất: Khi khách hàng tương tác với thương hiệu của bạn qua nhiều kênh, việc cung cấp một trải nghiệm nhất quán là rất quan trọng. Ví dụ, khách hàng có thể tham khảo thông tin sản phẩm trên website hoặc mạng xã hội và sau đó đến cửa hàng để thử sản phẩm.
• Tận dụng dữ liệu khách hàng từ cả hai kênh: Ví dụ, khách hàng thường tìm kiếm thông tin Online nhưng lại quyết định mua tại cửa hàng sau khi trải nghiệm sản phẩm. Việc thu thập và phân tích dữ liệu từ cả hai kênh sẽ giúp bạn tối ưu hóa quy trình bán hàng và đưa ra các chiến lược phù hợp.
• Tăng cường chiến lược Marketing đa kênh: Các chiến dịch quảng cáo có thể được thực hiện đồng thời trên nhiều kênh, từ Online (Google Ads, Facebook Ads) đến Offline (quảng cáo tại cửa hàng, tờ rơi). Việc này không chỉ giúp gia tăng mức độ tiếp cận mà còn nâng cao hiệu quả Marketing khi khách hàng tiếp xúc với thương hiệu qua nhiều điểm chạm khác nhau.

5.4. Ứng dụng công nghệ và AI trong quản lý và tối ưu hóa các kênh bán hàng

Ứng dụng công nghệ và AI giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình bán hàng, giảm chi phí và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Dưới đây là những lợi ích chính:

• Tự động hóa quy trình bán hàng: AI có thể tự động hóa các công việc như theo dõi đơn hàng, cập nhật kho, gửi email chăm sóc khách hàng, hay phân loại khách hàng tiềm năng.
• Phân tích và dự đoán hành vi khách hàng: AI có khả năng phân tích dữ liệu lớn từ nhiều kênh bán hàng (Online và Offline) để hiểu rõ hơn về hành vi và nhu cầu của khách hàng. Việc sử dụng AI trong việc phân tích dữ liệu giúp doanh nghiệp dự đoán xu hướng mua sắm, tối ưu hóa chiến lược Marketing và cung cấp các sản phẩm/dịch vụ cá nhân hóa.
• Cá nhân hóa Marketing và chăm sóc khách hàng: AI giúp tạo ra các chiến dịch Marketing được cá nhân hóa, dựa trên thông tin và hành vi mua sắm của khách hàng. Ví dụ, AI có thể gợi ý sản phẩm cho khách hàng dựa trên những gì họ đã mua trước đó hoặc những sản phẩm mà họ đã xem.
• Cải thiện dịch vụ khách hàng qua Chatbot và trợ lý ảo: Chatbot và trợ lý ảo tích hợp AI để cung cấp dịch vụ khách hàng 24/7, trả lời câu hỏi thường gặp, giải quyết khiếu nại hoặc hỗ trợ khách hàng trong quá trình mua sắm.

5. Lộ trình chuyển đổi mô hình kinh doanh cho doanh nghiệp

Chuyển đổi mô hình kinh doanh không phải là một bước đi đơn giản, nhưng là yếu tố quyết định sự phát triển bền vững của doanh nghiệp trong kỷ nguyên số. Dưới đây là các bước cần thiết để doanh nghiệp có thể thực hiện chuyển đổi hiệu quả và đạt được thành công lâu dài.

Bước 1: Đánh giá mô hình kinh doanh hiện tại

Trước khi bắt đầu chuyển đổi, doanh nghiệp cần hiểu rõ mô hình kinh doanh hiện tại của mình. Điều này bao gồm việc phân tích các yếu tố chính như:

• Đề xuất giá trị: Bạn cần xác định rõ ràng giá trị mà doanh nghiệp của bạn mang lại cho khách hàng. Ví dụ, sản phẩm hoặc dịch vụ của bạn có gì đặc biệt, và khách hàng sẽ nhận được gì từ đó?
• Phân khúc khách hàng: Tìm hiểu về các nhóm khách hàng mà doanh nghiệp hiện tại đang phục vụ. Liệu bạn đã phục vụ đúng đối tượng chưa? Có những phân khúc khách hàng nào mà bạn chưa khai thác hết tiềm năng?
• Kênh phân phối: Doanh nghiệp của bạn đang sử dụng những kênh phân phối nào để tiếp cận khách hàng (online, offline, cửa hàng, sàn thương mại điện tử,...)? Các kênh này có hiệu quả không, và có cần cải tiến hay mở rộng thêm không?
• Nguồn doanh thu: Phân tích các nguồn doanh thu chính của doanh nghiệp (bán hàng trực tiếp, bán qua các nền tảng trực tuyến, hợp đồng dài hạn, v.v.). Các nguồn này có ổn định không, và có những cơ hội nào để đa dạng hóa thêm nguồn thu nhập?

Bước 2: Xác định mục tiêu chuyển đổi

Xác định rõ ràng mục tiêu chuyển đổi là bước quan trọng tiếp theo. Các mục tiêu này cần phải cụ thể, đo lường được và có thể thực hiện được trong khoảng thời gian hợp lý.

• Tăng trưởng doanh thu: Bạn có thể đặt mục tiêu tăng trưởng doanh thu 20% trong năm tới thông qua việc mở rộng thị trường hoặc cải thiện sản phẩm/dịch vụ.
• Mở rộng thị trường: Mục tiêu có thể là mở rộng thị trường quốc tế hoặc thâm nhập vào những phân khúc khách hàng mới mà doanh nghiệp chưa khai thác.
• Cải thiện trải nghiệm khách hàng: Mục tiêu này có thể bao gồm việc cải thiện quy trình mua sắm, cải thiện hỗ trợ khách hàng hoặc cải thiện thời gian giao hàng.

Bước 3: Xây dựng chiến lược chuyển đổi

Để triển khai chuyển đổi mô hình kinh doanh thành công, doanh nghiệp cần xây dựng một chiến lược chuyển đổi chi tiết và rõ ràng. Chiến lược này sẽ giúp bạn xác định rõ các bước cần thực hiện, công cụ và nguồn lực cần thiết để đạt được mục tiêu. Cụ thể, bạn cần làm những điều sau:

• Thiết kế lại quy trình kinh doanh: Xem xét lại và thiết kế lại các quy trình nội bộ của doanh nghiệp để phù hợp với mô hình mới. Ví dụ, nếu doanh nghiệp đang chuyển từ bán hàng truyền thống sang bán hàng online, bạn cần tái cấu trúc quy trình từ Marketing, bán hàng, cho đến dịch vụ khách hàng để hỗ trợ trải nghiệm mua sắm trực tuyến.
• Phát triển sản phẩm và dịch vụ mới: Dựa trên nhu cầu và thói quen mới của khách hàng, bạn cần phát triển các sản phẩm hoặc dịch vụ mới hoặc điều chỉnh sản phẩm hiện tại để đáp ứng nhu cầu của thị trường. Điều này có thể bao gồm việc tích hợp công nghệ, cải tiến sản phẩm hoặc tạo ra các gói dịch vụ theo dạng đăng ký (SaaS).
• Lên kế hoạch triển khai từng bước: Lập một kế hoạch chi tiết về thời gian và các bước triển khai, bao gồm việc triển khai từng công nghệ, đào tạo nhân sự và giám sát tiến độ thực hiện. Đảm bảo rằng mỗi bước đều có lộ trình cụ thể và có thể đo lường được.
• Xác định nguồn lực cần thiết: Đánh giá các nguồn lực mà doanh nghiệp cần để triển khai chiến lược chuyển đổi, bao gồm nguồn nhân lực, ngân sách, và thời gian. Điều này sẽ giúp bạn phân bổ tài nguyên hợp lý và đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ.

Bước 4: Đầu tư vào Marketing và trải nghiệm khách hàng

Một chiến lược marketing mạnh mẽ và trải nghiệm khách hàng tốt là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp duy trì và phát triển trong quá trình chuyển đổi mô hình kinh doanh. Dưới đây là những bước cụ thể để đầu tư hiệu quả vào marketing và nâng cao trải nghiệm khách hàng:

• Xây dựng chiến lược Marketing số: Để tiếp cận khách hàng hiệu quả trong kỷ nguyên số, bạn cần đầu tư vào các công cụ marketing số như SEO (tối ưu hóa công cụ tìm kiếm), Google Ads, quảng cáo trên mạng xã hội (Facebook, Instagram, LinkedIn), email marketing, và quảng cáo video trực tuyến.
• Tối ưu hóa trải nghiệm khách hàng: Doanh nghiệp cần đảm bảo rằng mọi điểm chạm với khách hàng (từ website, ứng dụng đến các dịch vụ hậu mãi) đều mang lại cảm giác thân thiện, dễ sử dụng và thuận tiện. Ví dụ, nếu bạn kinh doanh online, website của bạn cần có giao diện dễ nhìn, quá trình thanh toán nhanh gọn và dịch vụ khách hàng phản hồi kịp thời.
• Cá nhân hóa thông điệp Marketing: Khách hàng hiện nay kỳ vọng được phục vụ với các sản phẩm và dịch vụ phù hợp với nhu cầu riêng của họ. Bạn cần sử dụng công cụ phân tích dữ liệu để hiểu rõ hơn về hành vi, sở thích của khách hàng và cá nhân hóa các chiến dịch marketing. Ví dụ, bạn có thể gửi email cá nhân hóa với các ưu đãi đặc biệt hoặc sản phẩm phù hợp với nhu cầu của từng khách hàng.
• Tạo ra chương trình khách hàng thân thiết: Doanh nghiệp có thể thiết kế các chương trình tích điểm, giảm giá, hoặc tặng quà cho những khách hàng mua sắm thường xuyên hoặc giới thiệu khách hàng mới.

Bước 5: Áp dụng công nghệ trong quản lý và sản xuất

Công nghệ là yếu tố quan trọng giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình, nâng cao hiệu quả và giảm chi phí vận hành trong quá trình chuyển đổi mô hình kinh doanh. Việc áp dụng công nghệ vào quản lý và sản xuất không chỉ giúp doanh nghiệp cải thiện hiệu quả công việc mà còn tạo ra lợi thế cạnh tranh.

• Tự động hóa quy trình công việc: Sử dụng phần mềm quản lý kho để tự động theo dõi hàng tồn kho, phần mềm CRM để tự động hóa các quy trình chăm sóc khách hàng, hoặc hệ thống ERP để tích hợp và quản lý các bộ phận trong công ty.
• Áp dụng điện toán đám mây (Cloud Computing): Sử dụng các giải pháp đám mây giúp doanh nghiệp dễ dàng lưu trữ, chia sẻ và truy cập dữ liệu từ mọi nơi, bất cứ khi nào. Ví dụ, các công ty có thể sử dụng dịch vụ như Google Cloud, AWS hoặc Microsoft Azure để lưu trữ dữ liệu và triển khai ứng dụng.
• Tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) và phân tích dữ liệu: AI và phân tích dữ liệu lớn giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về hành vi khách hàng, từ đó tối ưu hóa các chiến lược Marketing và phát triển sản phẩm. AI cũng có thể được áp dụng trong các hệ thống chăm sóc khách hàng, như chatbots, để trả lời các câu hỏi thường gặp và cung cấp hỗ trợ 24/7.
• Sử dụng công nghệ trong sản xuất: Công nghệ sản xuất hiện đại như in 3D, Internet of Things (IoT) hay Robot tự động có thể giúp tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm chi phí và nâng cao chất lượng sản phẩm. Doanh nghiệp có thể áp dụng các hệ thống IoT để giám sát trạng thái máy móc trong quá trình sản xuất hoặc sử dụng robot tự động để thay thế lao động thủ công trong các công đoạn lặp đi lặp lại.
• Cải tiến quản lý chuỗi cung ứng: Các công nghệ như blockchain và IoT giúp cải thiện sự minh bạch và hiệu quả trong chuỗi cung ứng. Blockchain có thể giúp theo dõi và xác minh các giao dịch, giảm thiểu gian lận và sai sót, trong khi IoT giúp giám sát các sản phẩm trong quá trình vận chuyển và lưu kho, đảm bảo chúng luôn ở trạng thái tốt nhất khi đến tay khách hàng.

Bước 6: Đo lường và tối ưu hóa liên tục

Đo lường và tối ưu hóa là bước quan trọng trong việc đảm bảo rằng quá trình chuyển đổi mô hình kinh doanh không chỉ thành công trong giai đoạn triển khai mà còn bền vững trong suốt thời gian dài. Để doanh nghiệp có thể duy trì sự phát triển và liên tục cải tiến, bạn cần thực hiện các hành động sau:

• Đặt ra các chỉ số đo lường hiệu quả (KPIs): Đầu tiên, doanh nghiệp cần xác định các chỉ số hiệu suất chính (KPIs) để đo lường tiến độ và hiệu quả của chiến lược chuyển đổi. Các chỉ số này có thể bao gồm doanh thu, tỷ lệ khách hàng quay lại, tỷ lệ chuyển đổi (conversion rate), chi phí trên mỗi khách hàng (CAC) và mức độ hài lòng của khách hàng (NPS).
• Tiến hành tối ưu hóa liên tục: Sau khi thu thập đủ dữ liệu và phản hồi, bạn cần thực hiện các điều chỉnh và cải tiến. Quá trình này không chỉ dừng lại ở giai đoạn triển khai mà phải diễn ra liên tục. Bạn có thể tối ưu hóa các chiến dịch marketing, cải tiến quy trình sản xuất, hoặc phát triển các tính năng sản phẩm dựa trên những gì đã học được.
• Kiểm tra và thử nghiệm (A/B Testing): Để tối ưu hóa hiệu quả, việc thực hiện các thử nghiệm A/B sẽ giúp bạn so sánh và chọn ra giải pháp hiệu quả nhất. Ví dụ, bạn có thể thử nghiệm hai mẫu quảng cáo khác nhau để xem mẫu nào mang lại tỷ lệ chuyển đổi cao hơn, hoặc thử nghiệm với các thiết kế trang web khác nhau để cải thiện trải nghiệm người dùng.

6. Xu hướng chuyển đổi mô hình bán hàng trong kỷ nguyên số

Trong tương lai, các xu hướng chuyển đổi mô hình kinh doanh sẽ xoay quanh việc áp dụng công nghệ để nâng cao hiệu quả và sự bền vững. Dưới đây là ba xu hướng nổi bật mà doanh nghiệp cần chú ý để không bị tụt lại phía sau trong cuộc đua cạnh tranh.

1 - Ứng dụng AI và tự động hóa để tối ưu hóa hoạt động

Việc tích hợp công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa vào quy trình kinh doanh giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động, giảm chi phí và nâng cao hiệu suất. Chẳng hạn, doanh nghiệp có thể sử dụng AI trong phân tích dữ liệu khách hàng để cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm hay áp dụng tự động hóa trong quản lý chuỗi cung ứng để tăng tính linh hoạt và đáp ứng nhanh chóng với nhu cầu thị trường.

2 - Sử dụng dữ liệu lớn (Big Data) và phân tích tiên đoán

Dữ liệu lớn (Big Data) đã trở thành tài nguyên vô giá giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về hành vi, nhu cầu và thói quen của khách hàng. Việc khai thác và phân tích dữ liệu sẽ giúp doanh nghiệp dự đoán xu hướng mua sắm, tối ưu hóa chiến lược Marketing và phát triển sản phẩm phù hợp. Các công cụ phân tích giúp doanh nghiệp chủ động thay vì phản ứng theo nhu cầu thị trường, từ đó tăng cường khả năng cạnh tranh và hiệu quả bán hàng.

3 - Áp dụng công nghệ thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR) trong bán hàng

Công nghệ VR và AR đang được ngày càng nhiều doanh nghiệp áp dụng để nâng cao trải nghiệm mua sắm của khách hàng. Ví dụ, các cửa hàng trực tuyến có thể sử dụng AR để khách hàng thử đồ mà không cần đến cửa hàng thực tế hoặc VR có thể tạo ra các trải nghiệm mua sắm trực tuyến phong phú hơn. Công nghệ này giúp doanh nghiệp tạo ra sự khác biệt, thu hút khách hàng và nâng cao tỷ lệ chuyển đổi từ người xem thành người mua.

7. Case Study: Các doanh nghiệp chuyển đổi mô hình kinh doanh thành công

Trong bối cảnh thị trường cạnh tranh ngày càng khốc liệt, nhiều doanh nghiệp đã thực hiện chuyển đổi mô hình kinh doanh để thích ứng và phát triển bền vững. Cùng Tony Dzung điểm qua khám phá 2 Case Study điển hình về việc thay đổi mô hình kinh doanh, từ đó rút ra bài học và chiến lược phù hợp cho doanh nghiệp của bạn.

7.1. Alibaba

Alibaba đã chuyển đổi thành công chuyển đổi mô hình kinh doanh B2B, kết nối các nhà sản xuất Trung Quốc với người mua toàn cầu, sang các mô hình B2C và C2C với Taobao và Tmall. Công ty cũng phát triển các dịch vụ kỹ thuật số như Alipay để cung cấp thanh toán điện tử và Alibaba Cloud để cung cấp giải pháp điện toán đám mây. Những chuyển đổi này giúp Alibaba xây dựng một hệ sinh thái thương mại điện tử hoàn chỉnh, khẳng định vị thế hàng đầu trong ngành.

Kết quả đạt được:

• Alibaba đã trở thành tập đoàn thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc và đứng thứ hai toàn cầu, vượt qua Walmart, với vốn hóa thị trường đạt 748 tỷ USD tính đến tháng 11 năm 2020. ​
• Hoạt động kinh doanh quốc tế của Alibaba, bao gồm các nền tảng như AliExpress và Lazada, đã đóng góp đáng kể vào doanh thu toàn cầu, với mục tiêu đạt 50% doanh thu từ thị trường ngoài Trung Quốc.

7.2. Adobe

Trước năm 2012, Adobe chủ yếu bán phần mềm dưới dạng giấy phép vĩnh viễn. Tuy nhiên, họ nhận thấy xu hướng sử dụng dịch vụ đám mây và đăng ký phần mềm đang tăng. Adobe đã chuyển sang mô hình SaaS (Software as a Service), cung cấp các dịch vụ như Creative Cloud và Document Cloud dưới dạng đăng ký hàng tháng hoặc hàng năm. Mô hình này giúp Adobe duy trì nguồn thu ổn định và mở rộng cơ sở khách hàng toàn cầu.

Kết quả đạt được:

• Trong quý tài chính thứ ba năm 2023, Adobe ghi nhận doanh thu đạt 4,89 tỷ USD, vượt qua ước tính của các nhà phân tích Phố Wall. ​
• Adobe đã mở rộng cơ sở khách hàng toàn cầu, với số lượng người dùng tăng đáng kể nhờ vào mô hình đăng ký linh hoạt và dịch vụ đám mây tiện ích.

Doanh nghiệp nào cũng cần chuyển đổi mô hình kinh doanh để bắt kịp thời đại và tăng trưởng bền vững. Những chiến lược chuyển đổi trên sẽ giúp các doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình và nâng cao hiệu quả. Đừng quên theo dõi các bài viết khác từ Tony Dzung để tìm hiểu thêm cách thức giúp doanh nghiệp của bạn luôn đạt được thành công trong tương lai