Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng khốc liệt trên thị trường, việc thu hút và giữ chân nhân tài đóng vai trò vô cùng quan trọng trong chiến lược phát triển bền vững của doanh nghiệp. Đội ngũ nhân tài không chỉ là nguồn lực thúc đẩy hiệu suất mà còn là yếu tố tạo nên sự khác biệt, giúp doanh nghiệp phát triển dài hạn. Dưới đây là những lý do cụ thể cho thấy tầm quan trọng của việc thu hút và giữ chân nhân tài trong doanh nghiệp.

1. Tại sao việc thu hút và giữ chân nhân tài lại quan trọng? 

Nếu như lãnh đạo là người đưa ra chiến lược và tầm nhìn thì nhân sự chính là người hiện thực hóa chúng. Một công ty không thể phát triển bền vững nếu đội ngũ nhân sự yếu kém. Việc có được một đội ngũ nhân tài sẽ giúp doanh nghiệp:

• Lãnh đạo không phải ôm đồm công việc: Loại bỏ tình trạng nhân viên không đủ năng lực khiến lãnh đạo phải ôm đồm nhiều việc, không có thời gian để đưa ra các quyết định lớn hơn
• Tăng Cường Hiệu Suất Và Năng Lực Cạnh Tranh: Nhân sự có kiến thức chuyên môn vững chắc, kinh nghiệm dày dạn, và khả năng sáng tạo vượt trội sẽ thực hiện công việc một cách xuất sắc và thúc đẩy sự phát triển của đội ngũ thông qua việc chia sẻ kinh nghiệm và kỹ năng
• Tiết Kiệm Chi Phí Tuyển Dụng Và Đào Tạo: Tuyển dụng và đào tạo nhân sự mới là một quá trình tốn kém cả về chi phí và thời gian. Việc giữ chân nhân tài giúp doanh nghiệp giảm thiểu tỷ lệ nhân viên nghỉ việc và hạn chế nhu cầu tuyển dụng liên tục4
• Nâng Cao Uy Tín Và Thương Hiệu Doanh Nghiệp: Một doanh nghiệp với đội ngũ nhân tài mạnh mẽ sẽ tạo dựng được hình ảnh đáng tin cậy và chất lượng trong mắt khách hàng, đối tác và nhà đầu tư
• Xây Dựng Văn Hóa Doanh Nghiệp Mạnh Mẽ: Họ là những người định hình chuẩn mực, lan tỏa tinh thần làm việc chuyên nghiệp và tạo động lực cho đội ngũ

2. 6 yếu tố thu hút và giữ chân nhân tài

Dưới đây là 6 yếu tố giúp doanh nghiệp thu hút và giữ chân nhân tài:

2.1. Niềm tự hào vào bản sắc 

Đối với mỗi nhân viên, cảm giác tự hào và gắn bó với bản sắc của doanh nghiệp là yếu tố quan trọng đầu tiên. Khi nhân viên cảm thấy doanh nghiệp của mình có một sứ mệnh rõ ràng, những giá trị độc đáo và tác động tích cực lên cộng đồng, họ sẽ dễ dàng gắn bó và cống hiến hơn. Ví dụ, tại các công ty công nghệ lớn như Google, bản sắc của công ty không chỉ là sáng tạo ra những sản phẩm công nghệ mới mà còn là tạo dựng một văn hóa tôn trọng và hỗ trợ sự sáng tạo của từng cá nhân. Nhân viên tại đây được truyền cảm hứng bởi sứ mệnh của công ty trong việc cải thiện cách mọi người tiếp cận thông tin, từ đó có thêm động lực gắn bó với tổ chức.

2.2. Sự nghiệp

Một yếu tố quan trọng khác để thu hút và giữ chân nhân tài là cung cấp cho họcon đường phát triển sự nghiệp rõ ràng và cơ hội thăng tiến. Khi doanh nghiệp đầu tư vào chương trình đào tạo, phát triển kỹ năng và lộ trình thăng tiến minh bạch, nhân viên sẽ cảm thấy họ có tương lai tại công ty. Ngay tại Trường Doanh Nhân HBR, anh Tony Dzung - Chairman của HBR Holdings, luôn vẽ ra một lộ trình nghề nghiệp cho nhân sự, mang đến những khóa đào tạo và cơ hội trải nghiệm để nhân viên tìm ra con đường thăng tiến phù hợp với bản thân. Nhìn thấy được tiềm năng phát triển của mình sẽ khiến nhân tài muốn cống hiến và gắn bó cho doanh nghiệp đó.

2.3. Vai trò

Việc xác định rõ ràng vai trò, trách nhiệm và kỳ vọng cho từng vị trí giúp nhân viên hiểu rõ mục tiêu của công việc và giá trị của mình trong tổ chức. Một vai trò phù hợp với khả năng, kinh nghiệm và đam mê của nhân viên sẽ thúc đẩy họ phát huy tối đa năng lực, đồng thời mang lại cảm giác hài lòng và hứng thú khi làm việc. Tesla là một ví dụ điển hình trong việc định nghĩa rõ vai trò và kỳ vọng, tạo ra môi trường làm việc thách thức và thúc đẩy sáng tạo. Nhân viên tại Tesla biết rằng họ đang làm việc vì mục tiêu cải thiện môi trường, thúc đẩy năng lượng tái tạo và thay đổi tương lai của ngành ô tô. Khi mỗi cá nhân hiểu rõ vai trò của mình trong các mục tiêu lớn này, họ sẽ có thêm động lực và gắn bó hơn với công việc.

2.4. Văn hóa (lãnh đạo)

Văn hóa doanh nghiệp chính là ADN của một tổ chức, nó định hình tư duy và phong cách làm việc của toàn bộ nhân viên. Vì thế, một văn hóa tích cực và phù hợp với nhân tài là một yếu tố quyết định xem họ có thể gắn bó với tổ chức không. Theo một nghiên cứu của selectsoftwarereviews, 88% người tìm việc khẳng định, văn hóa doanh nghiệp là yếu tố quyết định xem họ có lựa chọn công ty đó không.

Tại HBR Holdings, văn hóa nổi bật và mạnh mẽ nhất là văn hóa học tập. Mr. Tony Dzung khẳng định "Văn hóa học tập sẽ đưa con thuyền tổ chức đi lên phía trước, đồng thời khiến tất cả thành viên trở nên tốt hơn”. Đây cũng là một trong những lý do giúp anh xây dựng được đội ngũ nhân sự hơn 1400 người cùng chí hướng và đồng lòng vì mục tiêu chung. 

2.5. Chính sách thu nhập

Thu nhập luôn là một trong những yếu tố quan trọng nhất để giữ chân nhân tài. Bên cạnh mức lương cạnh tranh, doanh nghiệp cần có những chính sách thưởng phạt hợp lý, các phúc lợi linh hoạt và hấp dẫn như chăm sóc sức khỏe, bảo hiểm và chính sách nghỉ phép. Tại Amazon, nhân viên không chỉ được hưởng mức lương cao mà còn được hỗ trợ các khoản phúc lợi đặc biệt như bảo hiểm toàn diện, nghỉ phép dài hạn và các chương trình hỗ trợ học phí. Chính sách thu nhập này không chỉ tạo động lực cho nhân viên trong ngắn hạn mà còn đảm bảo sự ổn định và an tâm trong dài hạn. Nhân viên cảm thấy mình được doanh nghiệp đánh giá cao, từ đó sẵn sàng cống hiến và phát triển cùng công ty.

2.6. Câu chuyện thành công

Chia sẻ những câu chuyện thành công của doanh nghiệp hoặc những cá nhân tiêu biểu là nguồn cảm hứng lớn cho toàn bộ đội ngũ. Những câu chuyện này không chỉ tạo động lực mà còn truyền cảm hứng, giúp nhân viên thấy rõ giá trị và ý nghĩa của công việc mình đang làm. Tại Nike, các câu chuyện về sự kiên trì, sáng tạo và vượt qua thử thách của các đội nhóm thiết kế sản phẩm đã trở thành niềm tự hào cho toàn bộ nhân viên. Những câu chuyện này không chỉ giúp nhân viên hiểu được tầm quan trọng của công việc mà còn giúp họ thấy rõ hơn về giá trị cá nhân trong thành công chung của tổ chức. Việc chia sẻ và lan tỏa các câu chuyện này giúp tạo ra một văn hóa làm việc tích cực, khuyến khích sự cống hiến và đóng góp của từng nhân viên.

3. 5 bước tuyển dụng, đào tạo và giữ chân nhân tài 

Dưới đây là 5 bước tuyển dụng, đào tạo và giữ chân nhân tài:

3.1. Đề xuất giá trị cho nhân viên (EVP)

Employee Value Proposition (EVP) là đề xuất giá trị cho nhân viên – những giá trị, lợi ích mà nhân viên sẽ nhận được khi làm việc tại một doanh nghiệp. EVP được coi là một trong những yếu tố quan trọng giúp thu hút, giữ chân nhân tài và tạo sự khác biệt cho doanh nghiệp trong mắt ứng viên. EVP là tổng hợp các yếu tố từ phúc lợi, lương thưởng, cơ hội phát triển sự nghiệp, văn hóa làm việc, đến các yếu tố cá nhân khác tạo nên giá trị độc đáo của doanh nghiệp.

Ví dụ, tại Google, EVP không chỉ dừng lại ở mức lương cao mà còn bao gồm môi trường làm việc sáng tạo, các chính sách phúc lợi như hỗ trợ phát triển cá nhân, bảo hiểm toàn diện và cơ hội thăng tiến.

Các bước xây dựng và đề xuất giá trị EVP:

• Bước 1: Phân tích và hiểu rõ nhu cầu của nhân viên
  Doanh nghiệp cần bắt đầu bằng việc khảo sát và phỏng vấn nhân viên để hiểu rõ nhu cầu, mong muốn và ưu tiên của họ. Cần nắm được những gì họ kỳ vọng trong công việc và từ doanh nghiệp, từ đó xác định những giá trị có thể đáp ứng tốt nhất.

• Bước 2: Xác định điểm mạnh và giá trị của doanh nghiệp
  Doanh nghiệp nên đánh giá các giá trị độc đáo của mình, bao gồm những điểm mạnh về môi trường làm việc, văn hóa doanh nghiệp, chế độ phúc lợi, và cơ hội phát triển. Các giá trị này là nền tảng cốt lõi giúp định hình EVP, là yếu tố làm nổi bật sự khác biệt của doanh nghiệp.

• Bước 3: Xây dựng nội dung EVP phù hợp
  Dựa trên thông tin từ các bước trước, doanh nghiệp cần tạo ra nội dung EVP rõ ràng, phản ánh đúng các lợi ích và giá trị mà họ mang lại cho nhân viên. Nội dung này có thể gồm các yếu tố như lương thưởng cạnh tranh, cơ hội phát triển sự nghiệp, môi trường làm việc thân thiện, và các chương trình đào tạo.

• Bước 4: Truyền thông và lan tỏa EVP
  Để EVP được nhận biết rộng rãi, doanh nghiệp cần truyền thông nó qua các kênh truyền thông nội bộ, website tuyển dụng, mạng xã hội và các sự kiện liên quan đến nhân sự. Việc này không chỉ giúp thu hút ứng viên mới mà còn tạo động lực cho nhân viên hiện tại.

• Bước 5: Theo dõi và điều chỉnh EVP
  Sau khi triển khai, doanh nghiệp nên đánh giá phản hồi của nhân viên và thị trường để hiểu EVP có thực sự hiệu quả hay không. Dựa trên các phản hồi, doanh nghiệp có thể điều chỉnh hoặc cập nhật EVP để đảm bảo nó luôn phù hợp và đáp ứng nhu cầu thay đổi của nhân viên.

3.2. Đào tạo mindset

Để nhân viên đạt được sự đồng điệu về tư duy và mục tiêu với công ty, việc đào tạo mindset là bước không thể thiếu. Đào tạo mindset giúp nhân viên hiểu rõ về tầm nhìn, sứ mệnh và giá trị cốt lõi của doanh nghiệp. Ví dụ, tại các công ty startup, mindset "luôn luôn đổi mới và không ngừng sáng tạo" thường được nhấn mạnh nhằm xây dựng tinh thần sẵn sàng thay đổi và phát triển. Khi nhân viên có mindset tương thích với công ty, họ sẽ dễ dàng thích nghi, cống hiến và duy trì sự gắn kết lâu dài. Đào tạo mindset cũng giúp họ có cái nhìn tích cực, dễ dàng vượt qua thách thức và linh hoạt trong việc xử lý vấn đề.

3.3. Đào tạo kiến thức và kỹ năng

Để nhân viên làm việc hiệu quả và đạt hiệu suất cao, việc đào tạo chuyên sâu về kiến thức và kỹ năng là điều cần thiết. Các khóa đào tạo về kỹ năng chuyên môn và kỹ năng mềm (như giao tiếp, làm việc nhóm, quản lý thời gian) giúp nhân viên tự tin và linh hoạt hơn trong công việc. Đào tạo chuyên môn không chỉ giúp cải thiện hiệu suất mà còn tạo động lực cho nhân viên, khi họ thấy rằng doanh nghiệp sẵn sàng đầu tư vào sự phát triển cá nhân của họ.

Doanh nghiệp nên xây dựng khung năng lực nhân sự cho từng vị trí trong doanh nghiệp và tiến hành tổ chức đào tạo dựa trên khung năng lực đó. Khung năng lực nhân sự là bộ tiêu chuẩn mô tả các kiến thức, kỹ năng, và thái độ cần thiết mà một nhân viên cần có để hoàn thành tốt công việc. Khung năng lực giúp doanh nghiệp xác định và đánh giá rõ ràng về năng lực của từng nhân viên dựa trên từng vị trí công việc, từ đó xây dựng một hệ thống nhân sự hiệu quả, nhất quán và dễ dàng quản lý. Ví dụ, đối với vị trí content leader, doanh nghiệp có thể xây dựng khung năng lực như sau: 

3.4. Đào tạo thông qua dự án (On-job training)

Đào tạo thông qua dự án là một phương pháp hiệu quả giúp nhân viên phát triển nhanh chóng thông qua trải nghiệm thực tế. Thay vì chỉ học lý thuyết, on-job training cho phép nhân viên tham gia vào các dự án cụ thể, trực tiếp áp dụng kiến thức và kỹ năng vào công việc hàng ngày. Ví dụ, tại các công ty công nghệ như Facebook, nhân viên mới được giao tham gia vào các dự án đang phát triển ngay từ đầu. Điều này giúp họ vừa học, vừa làm, vừa quen dần với văn hóa công ty và các quy trình công việc. Hình thức đào tạo này không chỉ giúp tăng cường kỹ năng mà còn giúp nhân viên cảm thấy được thử thách, từ đó tạo động lực cống hiến và phát triển.

3.5. Người phù hợp (Theo mô hình 3C)

Mô hình 3C - bao gồm Competence (Năng lực), Commitment (Cam kết) và Cultural Fit (Phù hợp với văn hóa) - là yếu tố giúp doanh nghiệp chọn đúng người ngay từ đầu và giữ chân họ trong dài hạn.

• Năng lực (Competence): Đây là yếu tố tiên quyết, đảm bảo ứng viên có đủ khả năng đáp ứng yêu cầu công việc và đóng góp vào mục tiêu của công ty.
• Cam kết (Commitment): Sự cam kết của nhân viên đối với công ty và công việc là yếu tố rất quan trọng. Khi nhân viên có cam kết cao, họ sẽ sẵn sàng cống hiến và đồng hành cùng doanh nghiệp trong cả những giai đoạn khó khăn.
• Phù hợp văn hóa (Cultural Fit): Đảm bảo ứng viên hòa nhập được với văn hóa và giá trị của doanh nghiệp giúp tạo môi trường làm việc gắn bó, đoàn kết. Chẳng hạn, một công ty chú trọng vào sáng tạo và đổi mới sẽ cần những nhân viên linh hoạt, dễ thích nghi với những thay đổi nhanh chóng.

Mô hình 3C không chỉ giúp doanh nghiệp chọn đúng người mà còn tối ưu hóa quá trình giữ chân nhân tài, bởi khi nhân viên vừa có năng lực, vừa phù hợp văn hóa và có cam kết, họ sẽ dễ dàng phát triển và gắn bó với công ty hơn.

Việc thu hút và giữ chân nhân tài là yếu tố quyết định đến sự thành công bền vững của doanh nghiệp trong môi trường cạnh tranh ngày nay. Để đạt được điều này, các công ty cần xây dựng một môi trường làm việc tích cực, cung cấp các cơ hội phát triển nghề nghiệp và thiết lập các chính sách đãi ngộ hợp lý. Ngoài ra, việc lắng nghe và đáp ứng nhu cầu của nhân viên cũng đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra sự gắn bó lâu dài. Bằng cách đầu tư vào nguồn nhân lực, doanh nghiệp không chỉ nâng cao hiệu suất làm việc mà còn củng cố thương hiệu và giá trị cốt lõi của mình trên thị trường.