Thương trường là chiến trường, kẻ mạnh là kẻ chiến thắng. Quan điểm ấy không hẳn đúng. Thương trường là nơi phức tạp, kẻ mạnh vẫn có thể thất bại, kẻ yếu càng dễ thất bại, chỉ có “kẻ biết” mới mong được “sống sót”. “Biết người biết ta trăm trận trăm thắng” nhưng lòng người lại là thứ khó đoán nhất và không ai có thể đo được lòng người. Gia Cát Lượng đã để lại cho hậu nhân 5 thuật nhìn người chuẩn xác phi thường không chỉ ứng dụng được trong quân sự mà ứng dụng được trong cả kinh doanh.
1. Dùng đúng sai để xét lập trường, chí hướng
Cho dù ở thời đại nào phải có lập trường, chí hướng mới có thể làm nên việc lớn. Người không có chí hướng sẽ “giậm chân” tại chỗ hoặc chỉ có lùi lại phía sau chứ không thể tiến lên phía trước. Cương vị là một nhà lãnh đạo chắc hẳn bạn sẽ không thể chấp nhận một cộng không có chí tiến thủ, lập trường không rõ ràng ở bên.
Những con người này sẽ không biết phân biệt phải trái, đúng sai, trắng đen lẫn lộn và ba phải. Họ không phải là người trung thành, dễ mang lòng phản trắc, ngậm máu phun người để mang lại lợi ích cho mình. Hoặc nếu có trung thành, họ sẽ chỉ là một nhân vật bình thường không có nỗ lực, không có cố gắng, không thể tiến bộ và chẳng làm nên việc gì.
2. Dùng lợi để xét lòng liêm chính
Con người ta vẫn thường bị của cải vật chất làm mờ mắt. Đứng trước tiền bạc, danh vọng, mỹ nhân con người ta mới bộc lộ rõ bản chất của mình. Đó là sự tham lam và ích kỷ. Rất nhiều ông chủ, quản lý ở công ty lớn sẽ thử lòng nhân viên bằng cách tự dưng trao cho họ những vị trí béo bở hay những món lợi lộc từ trên trời rơi xuống để thử lòng trung thành của họ.
Nếu là người thanh liêm, đàng hoàng, họ sẽ không mảy may động lòng trước những món lợi nhỏ mà “tham bát bỏ mâm”. Tham cái lợi nhỏ mà bỏ mất đại sự, ấy là những người tuyệt đối không nên tin dùng.
3. Dùng rượu để xét tính cách
Rượu vào thì lời ra, người uống rất khó có thể làm chủ được bản thân, khi thần kinh bị kích thích họ có xu hướng sống thật với bản thân mình hơn cả. Người ta vẫn thường nói rằng khi say con người ta mới dám nói sự thật, dám nói những điều cất giữ trong lòng.
Dùng rượu để xét tính cách của con người phần nào sẽ hiểu chính xác bản chất của họ ra sao. Không phải bề ngoài hiền lành ít nói của họ đã là thật, chỉ có rượu mới khiến họ bộc lộ bản chất họ là người như thế nào. Rất có thể chính con người hiền lành, ít nói ấy sẽ là nhân vật dễ bị dụ dỗ nhất để nói ra những bí mật của tổ chức.
4. Dùng nguy khốn để xét dũng khí
Thông thường nếu chưa phải rơi vào hoàn cảnh khốn khó thì ai cũng có thể nói được rằng mình là người dũng cảm và tràn đầy dũng khí. Chỉ khi đối mặt với nghịch cảnh mới thấy rõ được tính khí và dũng khí của họ thế nào. Sẽ có rất nhiều người “nói thì hay làm thì chẳng ra gì”, đứng trước khó khăn thử thách dễ nảy sinh ra suy nghĩ tiêu cực và dễ dàng nghĩ đến chuyện bỏ cuộc. Đứng trước sóng gió ai vẫn có thể vững vàng tay lái thì mới đáng mặt anh hùng và có thể giao việc lớn.
5. Dùng thời hạn để xét chữ tín
Cho dù đang trong bất cứ mối quan hệ nào dù là cuộc sống hay công việc, chữ tín vẫn được đặt lên hàng đầu. Trong kinh doanh chữ tín lại càng quan trọng, không có chữ tín tốt nhất bạn đừng nên đi làm kinh doanh nữa. Chữ tín giúp bạn tạo dựng niềm tin không chỉ với một người mà rất nhiều người. Chữ tín tạo nên “thương hiệu” cho chính bản thân bạn.
Dùng thời hạn để xét chữ tín bằng cách giao việc cho nhân viên có kèm theo yêu cầu thời gian họ phải hoàn thành nó. Bạn sẽ biết được rất nhiều điều về họ chứ không riêng chữ tín. Thứ nhất, khả năng chịu áp lực của họ có tốt hay không. Thứ hai, trình độ chuyên môn, họ có thể hoàn thành công việc tốt nhất trong thời gian ngắn nhất hay không. Thứ ba, chữ tín, đến thời gian phải nộp kết quả công việc họ có đúng hạn hay không? Chữ tín còn được thể hiện rõ ràng trong các cuộc hẹn: đến sớm, đúng giờ hay trễ giờ. Làm được việc nhỏ nhất thì mới có thể làm được việc lớn. Tạo dựng được niềm tin từ những tác phong, tác quen sinh hoạt hàng ngày mới có thể tạo nên “thương hiệu cá nhân”.
Từ cổ chí kim, thuật nhìn người vẫn luôn được các lãnh đạo coi trọng. Và cho dù xã hội hiện tại không còn có ngai vàng cũng không còn có các thiên tử thì “đoán được lòng người” vẫn mang lại những lợi ích nhất định cho các nhà lãnh đạo doanh nghiệp. Thành công của một tổ chức không nằm riêng ở người đứng đầu, bộ máy tổ chức người tài người giỏi người trung thành mới tạo nên những thành tựu vượt trội cho tổ chức.