Trong những năm gần đây, chúng ta đã thấy sự thay đổi toàn bộ các ngành công nghiệp bởi một số công ty công nghệ. Trong đó phải kể đến: Amazon Kindle, Apple iPhone, Google Android, Mint, NetFlit… Thành công của họ đạt được không phải là kết quả của sự tiến bộ công nghệ hoặc sự đột phá mà dựa trên đổi mới mô hình kinh doanh phá vỡ những lối mòn tư duy cũ. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra cho chúng ta thấy giá trị của sự thay đổi mô hình kinh doanh.
Mô hình kinh doanh chính là cách một công ty kiếm tiền – mô hình doanh thu. Mô hình doanh thu chính là một phần của mô hình kinh doanh nhưng nó cũng bao gồm cách thức tạo ra và duy trì tài chính chịu ảnh hưởng bởi cơ cấu sản phẩm và chi phí sản xuất. Việc tìm kiếm một định nghĩa về mô hình kinh doanh trên các website thường cho những câu hỏi như sau:
Kế hoạch một công ty sử dụng để tạo doanh thu.
Cách thức cụ thể mà một tổ chức kinh doanh đảm bảo rằng nó tạo ra thu nhập, bao gồm sự lựa chọn của các dịch vụ, chiến lược, cơ sở hạ tầng, cấu trúc tổ chức, thực tiễn giao dịch, và các quy trình và chính sách hoạt động
Mô tả cơ sở lý luận về cách tổ chức tạo, phân phối và nắm bắt giá trị.
Mô hình trước đây thường ngắn gọn, cô đọng, súc tích và cho phép chúng ta tập trung vào 3 mảng cụ thể hỗ trợ một mô hình kinh doanh tổng thể:
Tạo ra giá trị - Những sản phẩm và dịch vụ phù hợp mà công ty cung cấp
Cung cấp giá trị - Những hệ thống, quy trình, tài nguyên, các kênh, và những nhãn hiệu có thể đưa tới những giá trị mà khách hàng có được trong tầm tay.
Nắm bắt giá trị - Phù hợp với khả năng của khách hàng mà thu nhập và lợi nhuận được trao đổi từ những giá trị mà doanh nghiệp tạo ra và đưa tới khách hàng.
Dưới đây là 3 ví dụ chung nhất về mô hình kinh doanh phổ biến trong thị trường công nghệ. Sự kết hợp và liên kết các mô hình này cũng khá phổ biến.
Giải pháp mua hàng: thường liên kết với các ngành dịch vụ, bao gồm tư vấn và dịch vụ chuyên nghiệp, nhà tích hợp hệ thống, nhà phát triển công nghệ thuê ngoài, v.v ... Đây là những ngành dựa trên tri thức tập trung vào các vấn đề cụ thể, độc lập để phân tích và giải quyết. Lệ phí được cung cấp cho dịch vụ và thường có tỷ suất lợi nhuận cao và chi phí cao. Các nguồn lực chính là con người và kiến thức và ở quy mô thấp.
Quy trình - Kinh doanh theo định hướng: liên kết với các công ty sản phẩm và dịch vụ sản xuất các giải pháp cho các ứng dụng mô hình hoặc ứng dụng theo định kỳ. Đây sẽ là đầu ra của hầu hết các ngành công nghiệp sản xuất và ứng dụng phần mềm nơi cùng một giải pháp được bán lặp đi lặp lại. Lệ phí được cung cấp để sở hữu hoặc sử dụng sản phẩm. Lợi nhuận rất khác nhau giữa phần cứng so với phần mềm và mục tiêu là đạt được quy mô doanh số bán hàng cao. Các nguồn lực và quy trình chính liên quan đến sản xuất và vận hành, CNTT và quy trình vận hành và sản phẩm có thể dự đoán được.
Kết nối thuận tiện - kết nối người mua và người bán, hai mặt của thị trường hoặc kết nối cá nhân. Doanh nghiệp tạo điều kiện cho sự luân chuyển của hàng hóa và dịch vụ, kiến thức, thông tin hoặc truyền thông. Ví dụ ở đây là Google, Ebay, Craigslist, Yahoo và Nhà khai thác di động. Phí thường thông qua lệ phí thành viên, đăng ký, phí quảng cáo hoặc giao dịch và mục tiêu là quy mô lớn để đạt được hiệu ứng kết nối hiệu quả. Nguồn lực quan trọng là mục tiêu và quy trình chính là quy mô của cơ sở khách hàng và hệ thống kết nối CNTT.
Thành công của một mô hình kinh doanh là điều chỉnh và thay đổi các kỹ năng và quy trình tối ưu hóa mô hình của mình. Điều này giúp công ty mở rộng quy mô, tăng trưởng nhanh và thu về lợi nhuận cao. Sự thay đổi mô hình kinh doanh có thể đáp ứng phần lớn nhu cầu của phân khúc khách hàng.
DNA cũng là cơ sở để các công ty đương nhiệm có thể bị mắc kẹt khi một mô hình kinh doanh khác xuất hiện ở ngoại vi thị trường. Khi các công ty tiếp tục đổi mới gia tăng giá trị khách hàng, họ làm tăng nhu cầu của khách hàng trên thị trường, cho phép mô hình kinh doanh cấp thấp để nắm bắt những khách hàng này hoặc thậm chí không phải là người tiêu dùng.
Người đương nhiệm không thể đáp ứng một cách hiệu quả với mô hình kinh doanh khác nhau khi người tham gia giành được thị phần vì DNA của nó không thể đồng hóa một thay đổi lớn, chẳng hạn như thay đổi cơ cấu chi phí, hoặc quá trình phát triển và sản xuất. Câu trả lời sau đó là cho những người đương nhiệm tiếp tục nghiên cứu thị trường cho một phân khúc khách hàng ngày càng nhỏ hơn, trong khi đó, người đăng ký mới tiếp tục cải thiện mô hình kinh doanh của mình, chiếm lĩnh thị trường đương nhiệm hoặc mở rộng toàn bộ thị trường.
Amazon là một trong những công ty dẫn đầu trong việc tiến tới cải tiến mô hình kinh doanh. Đầu tiên, họ tạo ra một thị trường sách trên mạng, tập trung vào một chiến lược dài hơi với mức giá thấp hơn, sau đó mở rộng nó cho tất cả các loại sản phẩm. Họ thêm vào thị trường những doanh nghiệp nhỏ và cuối cùng là đặt tất cả những doanh nghiệp cũ và đang hoạt động nằm trong sở hữu của riêng mình, thậm chí thực hiện một số sản phẩm cạnh tranh. Ngay sau đó, họ mở rộng cơ sở hạ tầng cốt lõi của họ thành một nền tảng với dịch vụ được cung cấp trên website Amazon. Kích thích việc cung cấp nền tảng sang khả năng tải những cuốn sách kỹ thuật số ngay trên chính Website của mình. Dịch vụ hoàn hảo của Amazon đã tạo ra một sự móc nối lòng trung thành tuyệt đối bởi họ cung cấp dịch vụ miễn phí vận chuyển không giới hạn cho mỗi khoản phí thuê bao hàng năm.
Google đã tạo ra nhiều sản phẩm mới, đầu tiên là hướng lợi nhuận tới sản phẩm tìm kiếm, nhưng dần đổi mới mô hình kinh doanh với việc sáng tạo ra những ứng dụng trên Google Apps. Đó chính là là việc họ cung cấp các gói sản phẩm cho khách hàng như các phiên bản của Gmail, Google Docs và những gói khác trong khả năng hỗ trợ và một mức cam kết dịch vụ $99/người dùng/năm. Và rồi họ cải tiến mô hình kinh doanh trở lại với hệ điều hành Android OS cho dòng điện thoại thông minh như một nguồn mở, động viên tất cả những nhà sản xuất phát triển các thiết bị mà không có sự hạn chế cấp phép đặc thù nào, cạnh tranh với sự độc quyền của Apple và thiết bị RIM trong ngành công nghiệp. Từ đó, họ có được doanh thu từ việc cho phép kết nối với nhiều thiết bị hơn tới các dịch vụ tìm kiếm cốt lõi của họ.
iTunes của Apple, hay giống như iPod, không phải là sản phẩm thương mại đầu tiên trên thị trường âm nhạc trực tuyến, nhưng để bán iPods nhiều hơn, nó được cải tiến mô hình kinh doanh với việc kết nối tải nhạc với chỉ 99 cent và loại bỏ tất cả những hạn chế của việc nghe được đưa ra trước đây (ngoại trừ DRM). Họ cải tiến một lần nữa với iPhone và App Store, không phải mô hình được cải tiến bắt đầu từ khi có những sản phẩm đầu tiên này mà nó được thực hiện bằng cách tạo ra hệ ứng dụng được quản lý bên ngoài các nhà khai thác di động. Điều này đã giúp Apple bán được iPhone nhiều hơn thông qua việc động viên phát triển các ứng dụng, thông qua việc phân rõ doanh thu với các nhà phát triển, đồng thời cho phép họ thiết lập được mức giá của riêng mình.
Một điểm trừ của những ví dụ này là một sự đổi mới mô hình kinh doanh là việc đi kèm với một nỗ lực cho ra đời một sản phẩm mới mà không cần cải tiến những mô hình kinh doanh cốt lõi của một công ty. Hoặc nó có thể ứng dụng “một khả năng nào đó” trong việc kinh doanh để loại bỏ rào cản đối với doanh số bán hàng của bạn, giống như iTune và App Store hay Amazon Prime là những ví dụ điển hình.
Nguồn: Product Arts
.png)
